Wanneer iemand een bepaald goed in eigendom heeft, heeft hij volgens de wet een allesomvattend recht. Hij mag doen met dat goed wat hij wil (uiteraard binnen bepaalde grenzen), terwijl hij tevens anderen de toegang tot het goed mag ontzeggen. Vernieling van een goed van een ander mag niet en is tevens strafbaar.
Dit artikel gaat over wat vernieling precies is, over de straf voor vernieling, over de poging tot vernieling en over recidive.
Vernieling
Vernieling valt volgens de wet onder de titel ‘Vernieling of beschadiging’. Strafbaar is het opzettelijk en wederrechtelijk vernielen, beschadigen, onbruikbaar maken of wegmaken van een goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort. Behalve het vernielen van goederen, is ook het ‘vernielen’, ‘beschadigen’, ‘onbruikbaar maken’ of doden van dieren strafbaar.
Zoals hierboven te zien is, gelden de regels voor vernieling ook voor beschadiging, onbruikbaar maken of wegmaken.
Behalve vernieling van goederen of dieren, is ook vernieling van computergegevens, werken van openbaar nut, gebouwen en luchtvaartuigen strafbaar. Apart door de wetgever strafbaar gesteld is onder andere vernieling van afbakeningen van grenzen, van een in beslag genomen goed, van overtuigingsstukken, van zegels en van waterkeringen, waterleidingen en waterlozingen.
Net als bij bijvoorbeeld diefstal is vernieling in beginsel niet strafbaar wanneer het gebeurt tussen echtgenoten.
Straf voor vernieling
De maximumstraf voor vernieling van een goed is twee jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vierde categorie (19.500 euro). De maximumstraf voor ‘vernieling’ van een dier is hetzelfde.
De uiteindelijke straf hangt uiteraard af van de omstandigheden van het geval. Voor meer algemene informatie, kijk in het artikel over straffen.
Straf voor vernieling bepaalde objecten
Voor ‘gewone’ vernieling is de maximumstraf twee jaar gevangenisstraf. Deze maximumstraf is echter ook afhankelijk van welk object precies vernield wordt. Voor vernieling van andere zaken zijn er andere wetsartikelen toepasselijk en is er meestal een andere maximumstraf. Vaak zijn deze delicten ook nog onderverdeeld met verschillende maximumstraffen, zoals ook hierna te zien is.
Dit zijn slechts enkele verschillende vormen van vernieling, de wet onderscheidt er nog meer:
Vernieling computergegevens (opzettelijk): twee jaar;
Vernieling computergegevens (onopzettelijk): een maand;
Vernieling werken van openbaar nut (opzettelijk): drie jaar;
Vernieling van werken van openbaar nut (onopzettelijk): een maand;
Vernieling van gebouw of (lucht)vaartuig: vier jaar;
Vernieling bewijsstukken: drie jaar tot vier jaar en zes maanden;
Vernieling goed waarop beslag ligt: vier jaar;
Vernieling waterkering (opzettelijk): zes tot vijftien jaar;
Vernieling elektriciteitswerk (opzettelijk): één tot vijftien jaar;
Vernieling elektriciteitswerk (onopzettelijk): zes maanden tot twee jaar.
Strafverzwarende omstandigheden bij vernieling
Er zijn een aantal strafverzwarende omstandigheden die kunnen spelen bij vernieling. Wanneer daar sprake van is, zal de rechter logischerwijs meestal een zwaardere straf opleggen. Daarnaast is ook de maximumstraf verhoogd bij deze misdrijven.
Dit is het geval wanneer de vernieling in het geheim is gepleegd (‘arglistig’), wanneer door de vernieling levensgevaar voor een ander ontstaat en wanneer de vernieling wordt gepleegd met het oogmerk om een terroristisch misdrijf voor te bereiden of gemakkelijk te maken. In al deze gevallen wordt de straf voor vernieling met 1/3 verhoogd.
Poging tot vernieling
Niet enkel het voltooide delict is strafbaar: ook poging tot vernieling is strafbaar. Er moet dan wel reeds zijn begonnen met de uitvoering van het delict. Is dat niet het geval, dan is er geen strafbaarheid. Er is ook geen strafbaarheid wanneer iemand uit zichzelf besluit de vernieling niet te plegen, zonder dat externe factoren ten grondslag liggen aan die beslissing.
Wanneer iemand wordt veroordeeld voor ‘poging tot vernieling’, geldt een maximumstraf van 2/3 van de maximumstraf van het voltooide delict. Meer informatie kan worden gevonden in het artikel over poging tot.
Recidive: meerdere malen vernieling plegen
Recidive of het meerdere malen plegen van vernieling beïnvloeden de straf en de maximumstraf vaak ook. Dit kan op twee manieren het geval zijn.
Allereerst kan iemand die voor een aantal vernielingen voor de rechter staat, waarschijnlijk een hogere straf tegemoet zien, puur omdat er niet één, maar meerdere delicten zijn gepleegd. Daarnaast is de maximumstraf verhoogd met 1/3 wanneer de vernielingen niet als één voortgezette handeling worden gezien, maar als verschillende handelingen.
Wanneer iemand al eens eerder is veroordeeld voor vernieling, kan hij bij een nieuwe veroordeling ook een hogere straf tegemoet zien. De rechter zal immers rekening houden met het feit dat de dader kennelijk niets heeft geleerd van zijn eerste straf en een voorwaardelijke straf zal automatisch onvoorwaardelijk worden. De maximumstraf wordt verhoogd met 1/3 wanneer de veroordeling binnen 5 jaar na de vorige veroordeling volgt.
Vernieling – Conclusie
Vernieling lijkt wellicht een licht delict, maar het kan zwaar bestraft worden. De normale maximumstraf voor vernieling is 2 jaar, maar kan in extreme gevallen tot 15 jaar of meer oplopen. Daarnaast is poging tot vernieling ook strafbaar, net als recidive dat is.
Doordat de straffen voor vernieling fors kunnen zijn, is het verstandig om bij het ontvangen van een dagvaarding juridische bijstand te zoeken.