Wanneer een werknemer niet functioneert, wordt regelmatig besloten dat er een plan moet worden gemaakt om hem alsnog goed te laten functioneren: het verbeterplan.
Soms is een verbeterplan terecht, maar regelmatig komt het voor dat het verbeterplan voortkomt uit bijvoorbeeld een verschil van mening. Het komt regelmatig voor dat de werknemer het niet eens is met de beslissing van de werkgever om een verbeterplan op te leggen.
In dit artikel kijken we daarom naar het verbeterplan. Wat is een verbeterplan precies? Wanneer wordt een verbeterplan ingezet? Wat moet u als werknemer doen als u het er niet mee eens bent? Wat zijn de mogelijkheden van de werkgever? Wij leggen het uit.
Verbeterplan
De term ‘verbeterplan’ staat niet in de wet en is komt uit de HR-praktijk. Soms heet het ook ontwikkelplan (en soms is een ontwikkelplan echt om jezelf te ontwikkelen en niet als verkapt verbeterplan) of verandertraject of iets dergelijks.
Waar het om gaat bij een verbeterplan is:
- U functioneert niet goed;
- Uw werkgever wil dat u dat beter gaat doen.
Een verbeterplan is meestal ook aan een (negatieve) consequentie gekoppeld. Red u het verbeterplan niet, dan zal bijvoorbeeld een promotie aan uw neus voorbij gaan of zal een ontslagtraject in gang worden gezet.
Kan een werkgever zomaar een verbeterplan opleggen?
Ja, een werkgever kan besluiten dat er een verbeterplan moet worden gevolgd. Dat is zijn goed recht, net als dat hij mag besluiten dat u een aanvullende cursus moet volgen om van de laatste ontwikkelingen in uw vakgebied op de hoogte te zijn.
Een werkgever mag u (inhoudelijke) instructies geven om uw werk uit te voeren. Voldoet u daar niet aan, dan zijn de onprettige gevolgen voor uw eigen rekening.
Hoe gaat het opleggen van een verbeterplan in zijn werk?
Het opleggen van een verbeterplan wordt in de praktijk meestal voorafgegaan door een functioneringsgesprek of een beoordelingsgesprek (ook weer termen die niet in de wet voorkomen). Daaruit volgt dan dat u niet goed functioneert en dat u daarom moet verbeteren.
Uw werkgever zal aan u vragen om de bevindingen van het functioneringsgesprek of beoordelingsgesprek voor akkoord te ondertekenen.
Daarna zal de werkgever over het algemeen samen met u een verbeterplan opstellen. Er wordt gekeken naar hoe u nu presteert en hoe u zou moeten presteren. Daarna worden er afspraken gemaakt over wat u moet gaan doen om op het gewenste punt te komen. Ten slotte wordt bekeken hoe dat gemeten moet worden (anders levert dat achteraf discussie op over het al dan niet halen van de resultaten).
Niet eens met noodzaak verbeterplan of opzet verbeterplan
Wanneer u het niet eens bent met het verbeterplan, is een goede strategie van belang. Gaat u te gemakkelijk mee in het verbeterplan, dan kan dat u uw baan kosten. Gooit u echter de kont tegen de krib, dan kan dat u ook uw baan kosten.
Allereerst is het van belang om te bekijken welk soort arbeidsovereenkomst u heeft:
- Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd;
- Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Verbeterplan bij arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
In het eerste geval kunt u niet akkoord gaan met het verbeterplan omdat u van mening bent dat er geen noodzaak is, maar dan besluit uw werkgever gewoon om u geen nieuwe arbeidsovereenkomst meer aan te bieden. U bent uw baan kwijt en juridisch gezien kunt u nauwelijks meer iets.
Heeft u een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, dan is het vrijwel altijd het best om mee te gaan in uw beoordeling en in uw verbeterplan.
Verbeterplan bij arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
Heeft u een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dan ligt dat anders. Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, kan namelijk (zonder uw toestemming als werknemer) enkel worden opgezegd via het UWV of via de kantonrechter.
In beide gevallen kunt u verweer leveren en in beide gevallen moet de werkgever dus met een steekhoudend verhaal komen over waarom u niet goed zou functioneren. Daarom is het niet handig als u hem (onterecht) munitie geeft om u te ontslaan.
Bent u het niet eens met uw beoordeling en met het feit dat (daardoor) een verbeterplan wordt ingezet, dan is het verstandig om dat naar uw werkgever toe aan te geven. Geef duidelijk met argumenten aan waarom u het niet eens bent. Doe dat altijd schriftelijk, bijvoorbeeld per e-mail met een bcc naar uw eigen privé-e-mailadres.
Het ondertekenen van een beoordelingsgesprek kunt u doen als dat verplicht is, zolang u erbij zet ‘voor gezien’, of ‘onder protest’. Zeker met de laatste term laat u ook weer zien dat u het niet eens bent met uw beoordeling.
Bent u het wel eens met de noodzaak van het verbeterplan, maar niet met het verbeterplan op zichzelf, dan is het ook verstandig om dat schriftelijk aan uw werkgever kenbaar te maken. Deze situatie komt bijvoorbeeld voor wanneer uw werkgever u onrealistische doelstellingen oplegt in het verbeterplan.
Altijd afweging belangen bij verbeterplan
Bij het krijgen van een verbeterplan, moeten zowel werkgever als werknemer hun eigen belangen, maar ook de belangen van de ander meenemen in hun handelswijze.
Als werknemer hoeft u niet akkoord te gaan met beoordelingen die niet terecht zijn of met verbeterplannen die onrealistisch zijn. U moet echter tevens gehoor geven aan redelijke opdrachten van de werkgever, u kunt niet zomaar zeggen ‘ik doe helemaal niets van dat verbeterplan’.
U moet u dus wel constructief opstellen. Zegt u (impliciet) ‘ik doe nooit iets fout en hoef niets te veranderen’, dan zal uw werkgever daar niet blij mee zijn en dat zal de rechter in dat geval begrijpen.
Kortom: u moet constructief zijn, maar hoeft niet met onterechte beoordelingen of onhaalbare plannen in te stemmen.
Hoe dat in een specifiek geval uitpakt is lastig te zeggen en is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval.
Verbeterplan – Conclusie
Het krijgen van een verbeterplan is niet leuk voor u als werknemer. Soms is het zelfs ronduit onterecht of oneerlijk. Het is over het algemeen verstandig dat u in elk geval niet instemt met zaken waar u het niet mee eens bent, maar dat u zich tevens constructief opstelt.
Mocht u een verbeterplan hebben gekregen van uw werkgever en bent u het daar niet mee eens, dan is het verstandig om in elk geval een specialist in het arbeidsrecht te raadplegen over de beste manier om met het onterechte verbeterplan om te gaan. Zo zorgt u voor de beste voorbereiding mogelijk en voorkomt u (onder meer) ontslag.
