Soms is het niet mogelijk dat u een aantal maanden wacht op een uitspraak van de rechter. Soms heeft u liever gisteren dan vandaag een uitspraak nodig. In dat geval zijn er een aantal spoedprocedures die kunnen worden gevolgd.
Dit artikel gaat over die spoedprocedures. We bekijken in welk soort gevallen een spoedprocedure gevolgd kan worden, welke keuzes u heeft als u een spoedprocedure wil starten en wat de voorwaarden ervoor zijn.
Met spoed naar de rechter
Er zijn veel situaties denkbaar, waarin u geen of weinig haast hebt met een procedure. Dat is prettig: u kunt dan rustig voorbereiden en bewijs verzamelen. Ook de wederpartij heeft die mogelijkheid, waardoor procedures uiteindelijk enkele maanden tot vaak een jaar duren. Als dat te lang is, is het zinvol om te bekijken of er een spoedprocedure mogelijk is.
De situaties waarin het starten van een spoedprocedure bij de rechter zinvol kan zijn, zijn divers. Denk bijvoorbeeld aan:
- De werknemer die geen loon meer krijgt en een loonvordering wil starten. Een aantal maanden wachten is vaak niet mogelijk, omdat hij in zijn levensonderhoud zal moeten voorzien.
- De ondernemer die geconfronteerd wordt met een conservatoir beslag, waardoor hij bijvoorbeeld niet meer bij het saldo op zijn bankrekening kan.
- Iemand die wordt aangetast in zijn eer of goede naam door een onrechtmatige publicatie of iemand waarbij dat dreigt te gebeuren.
In dergelijke gevallen kan een spoedprocedure zinvol zijn. In beginsel zijn er drie mogelijkheden om snel een uitspraak van een rechter te hebben:
- Het kort geding;
- De provisionele vordering (ook wel ‘voorlopige voorziening’ genoemd);
- De verkorte dagvaardingsprocedure.
Deze verschillende spoedprocedures zullen we hierna bekijken.
Kort geding
Het kort geding is dé spoedprocedure bij uitstek. In verreweg de meeste gevallen is dit dan ook de keuze van juristen wanneer er een snelle uitspraak is gewenst. Een kort geding kan op elk moment plaatsvinden, dus ook bijvoorbeeld op een zondag.
Noodzakelijk voor het starten van een kort geding is dat de vordering ervoor geschikt is omdat er wordt gevraagd om een ‘doen of niet doen’ (bijvoorbeeld een vordering tot vaststelling van schadevergoeding is dat in beginsel niet) én dat er sprake is van spoedeisendheid.
Na aanvraag ervan, beslist de rechtbank een moment waarop de zitting gehouden wordt. In veel gevallen kan dat toch nog enkele weken duren. Op basis daarvan brengt de eiser zijn dagvaarding uit. De gedaagde hoeft geen conclusie van antwoord of andere processtukken te maken. Wel zal de jurist van de gedaagde meestal een pleitnota overleggen en zullen er bewijsmiddelen in het geding worden gebracht.
Uiteindelijk komt het kort geding tot een uitspraak. Dat is een voorlopige beslissing, die in een bodemprocedure nog onderuit kan worden gehaald. Ook hoger beroep in kort geding is mogelijk. Beide mogelijkheden blijken in de praktijk echter niet vaak gebruikt te worden.
Provisionele vordering (voorlopige voorziening)
De provisionele vordering is een soort van kort geding binnen een ‘gewone’ bodemprocedure. In deze spoedprocedure wordt gevraagd aan de rechter om een voorlopige beslissing te nemen die geldt totdat het geding ten einde is gekomen. Deze spoedprocedure betreft eigenlijk een dagvaarding binnen een dagvaarding.
Noodzakelijk voor het succesvol vorderen van een voorlopige voorziening, is dat de vordering voldoende binding heeft met de hoofdzaak, dat de hoofdzaak al aanhangig is (instellen kan pas in eerste instantie bij dagvaarding gebeuren) én dat er een spoedeisend belang is.
Verkorte dagvaardingsprocedure
De verkorte dagvaardingsprocedure is een spoedprocedure die voornamelijk wordt gebruikt indien de gedaagde in het buitenland woont. Deze procedure kenmerkt zich namelijk doordat de termijn tussen dagvaarding en de eerste (rol)zitting wordt verkort.
In normale procedures levert dat nauwelijks winst op, aangezien die termijn minimaal één week is. In procedures waarbij de gedaagde in het buitenland woont is de minimale termijn echter vier weken tot drie maanden (afhankelijk van de situatie). In dat geval is het aanvragen van een verkorte dagvaardingstermijn wél zinvol.
De verkorting van de termijn wordt aangevraagd bij de kantonrechter of de voorzieningenrechter. Daarna verloopt het geding gewoon alsof het een reguliere procedure is.
Start van een spoedprocedure
Met bovenstaande informatie, kunt u wellicht een inschatting maken of een spoedprocedure geschikt voor u is. Echter, daarmee bent u nog niet klaar. Er moet namelijk ook worden bekeken of een spoedprocedure zinvol is. Dat wil zeggen: is er eigenlijk wel een kans van slagen? Is de vordering niet kansloos?
Daarvoor zal dus ook inhoudelijk moeten worden gekeken naar de vordering. Daarnaast moet er een dagvaarding worden geschreven om de zaak aanhangig te maken. Het is ten zeerste te adviseren om daarbij de hulp van een jurist in te schakelen.
Spoedprocedures – Conclusie
Er zijn een aantal spoedprocedures in het Nederlandse civiele recht te vinden. Meestal wordt het kort geding gebruikt wanneer er een spoedeisende zaak onder de aandacht van de rechter moet worden gebracht.
Omdat niet elke procedure geschikt is voor elke vordering én omdat niet elke procedure mogelijk is in een specifieke situatie, is het verstandig om u te laten bijstaan door een jurist. Dat geldt des te meer, omdat naast de beoordeling of er een spoedprocedure kan worden gevoerd, uiteraard ook een inhoudelijke beoordeling van het geschil moet plaatsvinden.
