Slechte beoordeling

Een ondernemer of manager neemt enkel medewerkers aan waarvan hij denkt dat ze goed zullen functioneren in zijn organisatie. Dat zal hij tussentijds evalueren om zo het team zo optimaal mogelijk te laten presteren. Het kan daarbij voorkomen dat een medewerker een slechte beoordeling krijgt. Vaak zal dat echter onterecht zijn.

In dit artikel bekijken we wanneer een slechte beoordeling gegeven kan worden en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. We bekijken ook wat een medewerker kan doen tegen een slechte beoordeling, zeker als die slechte beoordeling onterecht is.

Een slechte beoordeling krijgen als medewerker is vervelend, maar nog vervelender, is het krijgen van een slechte beoordeling die onterecht is of lijkt. Een slechte beoordeling kan veel stress en spanningen bij de werknemer oproepen in dat geval.

Na een slechte beoordeling zal de werkgever meestal een mogelijkheid geven om te verbeteren. Er wordt samen met de werknemer een verbeterplan opgesteld om zo tot het gewenste resultaat te komen. Voldoet de werknemer niet aan het verbeterplan, dan zal vaak een ontslagtraject worden ingezet.

Hierna gaan we uit van de situatie waarin iemand een slechte beoordeling heeft gehad en een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd heeft. Heeft u een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (tijdelijk contract) en krijgt u een slechte beoordeling, dan is de tactiek ”Ja en amen’ zeggen’ meestal de beste: zou u hard tegenstribbelen, dan wordt uw arbeidsovereenkomst immers sowieso niet meer verlengd.

Wat te doen tegen een slechte beoordeling?

Wanneer de slechte beoordeling geheel terecht is, kan deze getekend worden. Uw werkgever zal u dat namelijk meestal vragen. Dat zal in de meeste gevallen geen reden opleveren om u te ontslaan. Wilt u zekerheid, dan kan het verstandig zijn om een en ander aan een jurist voor te leggen.

Regelmatig zal de slechte beoordeling echter geheel of gedeeltelijk onterecht zijn. Als werknemer is het dan verstandig om hem niet te ondertekenen, ook niet als uw werkgever u onder druk zet. Kunt u er echt niet onderuit komen, teken dan terwijl u er ‘onder protest’ bij zet. Ondertekent u een onterechte slechte beoordeling, dan kan dat later tegen u worden gebruikt.

Tevens is het verstandig om in elk geval schriftelijk te laten weten dat u het niet eens bent met uw beoordeling en waarom u het niet eens bent ermee. Dat kunnen argumenten zijn die gaan over de inhoudelijke beoordeling, maar ook over de totstandkoming ervan (bijvoorbeeld omdat regels uit een bedrijfsreglement of cao niet zijn toegepast). Doe dat liefst per aangetekende brief of per e-mail, zodat u altijd kunt bewijzen dat u protest heeft aangetekend. Doet u het per e-mail, dan zend een bcc naar uw privéaccount, om zo uw bewijs veilig te stellen.

Een slechte beoordeling ‘goed’ krijgen lukt meestal niet. Echter, door schriftelijk aan te geven dat u het er niet mee eens bent, gaat u wel eenzijdige dossiervorming tegen. Dat kan later bij nieuwe beoordelingen of bij een ontslagprocedure, goed van pas komen.

Na de beoordeling

Na de slechte beoordeling kan ontslag volgen. Meestal is één slechte beoordeling echter niet voldoende om ontslag te krijgen (en vaak zijn twee of drie slechte beoordelingen ook niet voldoende). Krijgt u toch ontslag, dan is het verstandig om zo snel als mogelijk contact op te nemen met een jurist. Wacht niet te lang, want dat kan ervoor zorgen dat terugdraaien van het ontslag en het vorderen van het loon niet meer (volledig) mogelijk is.

Meestal zal na de slechte beoordeling echter een verbeterplan (soms ook vriendelijker een ‘ontwikkelplan’ genoemd) volgen. Bekijk kritisch of u het eens kunt zijn met de punten die uw werkgever u wil laten opnemen. Onderteken géén verbeterplan waar u het niet mee eens bent, bijvoorbeeld omdat de afspraken erin onrealistisch zijn.

Van de andere kant moet u wel realistisch zijn: punten die écht niet goed gaan, kunnen worden aangepakt en moeten ook worden aangepakt. Redelijke verzoeken van de werkgever tegenwerken is niet in uw eigen belang.

Na een slechte beoordeling blijkt het meestal een kwestie van balanceren tussen het niet akkoord geven op onrealistische voorstellen en wél akkoord geven voor realistische punten. Voor advies op maat kan het best contact worden opgenomen met een jurist.

Ziekmelding na slechte beoordeling

Een slechte beoordeling geeft een werknemer vaak psychisch een flinke klap, zeker wanneer de werknemer zijn slecht functioneren anders ziet. Het komt dan ook regelmatig voor dat een werknemer zich de dag na een slechte beoordeling ziek meldt. Is dat verstandig?

Dat is afhankelijk van de situatie, maar in de meeste gevallen, zal de werknemer niet écht ziek zijn, ondanks dat er wel degelijk klachten van psychische aard zijn (en soms ook lichamelijke (stressgerelateerde) klachten als hartkloppingen of druk op de borst). Toch is er meestal geen sprake van ‘juridische’ ziekte: er is vaak eerder sprake van een arbeidsconflict. Dat zal dan ook meestal de conclusie van de bedrijfsarts zijn.

Dat wil ook zeggen dat de oplossing ervan anders is. De oplossing is niet re-integratie in het arbeidsproces, maar het oplossen van het probleem. Zowel werkgever als werknemer moeten daaraan meewerken, want anders kan dat grote ongewenste gevolgen hebben. Houdt de werknemer zich ziek, terwijl hij dat niet kan bewijzen op een juridisch correcte manier, dan zal de werkgever zijn loon stopzetten. Echter, ook de werkgever moet correct handelen: doet hij dat niet en zet hij het loon onterecht stop, dan kan de werknemer een loonvordering starten.

Aangezien elke situatie anders is, is het zeer verstandig om advies van een jurist te vragen om de juiste weg in te kunnen slaan.

Ontslag na een slechte beoordeling

Ondanks dat de slechte beoordeling en ontslag vaak hand in hand lijken te gaan, hoeft dat zeker niet altijd zo te zijn. Een enkele slechte beoordeling zal namelijk meestal niet volstaan voor uw werkgever om u ontslag te geven.

Het is van belang om bij de slechte beoordeling en bij het opstellen van het verbeterplan niet te tekenen voor punten waar u het niet mee eens bent. Doet u dat toch, dan kan dat later munitie voor uw werkgever zijn om u alsnog te ontslaan: hij kan dan simpelweg wijzen naar de doelen uit het (onhaalbare) verbeterplan, dat u inderdaad niet heeft gehaald, maar waarvoor u wel had getekend. Kennelijk vond u de doelen toen ook redelijk, zal uw werkgever stellen.

Heeft u reeds getekend voor onterecht slechte beoordelingen en dreigt u op basis daarvan nu ontslag te krijgen, dan wil dat niet zeggen dat alle hoop verloren is. Het is dan echter wel verstandig om zo snel als mogelijk een goede jurist in te schakelen om u bij te staan in een eventuele procedure. Regelmatig zijn er nog aanknopingspunten om toch een gunstige afloop te kunnen bewerkstelligen.