Elk bedrijf heeft bedrijfsgeheimen. Dat is logisch bij het bedrijf dat onderzoek doet naar baanbrekende technologie, maar ook de bakker op de hoek wil niet dat zijn administratie (inclusief som van winst/verlies) op straat komt te liggen.
De ondernemer moet daarom ook zijn medewerkers op het hart drukken om geen bedrijfsgeheimen naar buiten te brengen. Daarvoor neemt hij over het algemeen een geheimhoudingsbeding op in de arbeidsovereenkomst.
In dit artikel bekijken we wat een geheimhoudingsbeding is, wat er gebeurt indien het wordt geschonden en hoe het zit met het openbaren van geheimen indien er géén geheimhoudingsbeding is overeengekomen.
Geheimhoudingsbeding
Het geheimhoudingsbeding wordt overeengekomen tussen werknemer en werkgever, over het algemeen in de arbeidsovereenkomst. Meestal wordt in dat geval tevens een boete op schending ervan gesteld, om het verbreken ervan echt te ontmoedigen.
Het geheimhoudingsbeding kan op verschillende manieren worden verwoord, bijvoorbeeld als:
De werknemer zal tijdens én na het dienstverband hem bekende vertrouwelijke informatie van de werkgever, klanten, leveranciers of andere zakelijke relaties, geheim houden. Dit geldt onder meer met betrekking tot financiële en strategische documenten die geclassificeerd zijn onder code Q. Overtreding van dit geheimhoudingsbeding levert een boete van 5.000 euro per overtreding op.
Schending geheimhoudingsbeding
Het schenden van een geheimhoudingsbeding waaronder de werknemer zijn handtekening heeft gezet, is in beginsel niet geoorloofd. Wel is natuurlijk de vraag, wanneer er sprake is van schending van het geheimhoudingsbeding.
Zo was de werknemer die geheime documenten naar zijn eigen privé-mailadres doorzond niet in overtreding, omdat er geen verstrekking van informatie aan derden had plaatsgevonden.
Ook informatie die wordt meegenomen en in een ontslagtraject wordt gedeeld met de advocaat/rechter en openbaar wordt gemaakt via de (openbare) zitting, levert geen schending van het geheimhoudingsbeding op. Wordt diezelfde informatie aan andere derden gegeven, dan kan dat weer wél een overtreding opleveren.
Ten slotte mag een klokkenluider, die misstanden aan het licht brengt in zijn eigen organisatie ook onder omstandigheden zijn geheimhoudingsbeding schenden.
Hoewel een geheimhoudingsbeding in beginsel niet geschonden mag worden, mag de werknemer het in sommige gevallen wel (straffeloos) verbreken. Of er sprake is van een dergelijke situatie, kunt u het best met hup van een jurist onderzoeken.
Geen geheimhoudingsbeding overeengekomen, toch geheimhouding
Het is verstandig voor een werkgever om een geheimhoudingsbeding overeen te komen met werknemers, maar ook als hij dat niet doet, wil dat niet zeggen dat werknemers zomaar informatie aan derden mogen verstrekken.
De werknemer moet zich namelijk ook op grond van het goed werknemerschap onthouden van het openbaren van bedrijfsgeheimen. Ook het doen van uitlatingen die de concurrentiepositie van de werkgever in gevaar brengen of daadwerkelijk schaden, zijn vaak tegen het goed werknemerschap.
Gevolgen schending geheimhoudingsbeding
Het schenden van een geheimhoudingsbeding kan een aantal gevolgen met zich meebrengen. Dit zijn (onder meer):
- Het krijgen van een waarschuwing of berisping, die schriftelijk wordt vastgelegd en die eventueel in een procedure als bewijs kan worden gebruikt;
- Het betalen van de boete die de werkgever op schending van het geheimhoudingsbeding heeft gesteld;
- Het moeten betalen van schadevergoeding indien er sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid;
- Het krijgen van een schorsing, al moet de werkgever gewoon het loon doorbetalen in dat geval;
- Ontslag, al dan niet op staande voet, aangezien het schenden van het beding een dringende reden voor ontslag op staande voet oplevert.
- Geldboete/taakstraf/gevangenisstraf, omdat het schenden van bedrijfsgeheimen die onder een geheimhoudingsbeding vallen strafbaarheid zouden kunnen opleveren. Maximumstraf: zes maanden tot een jaar gevangenisstraf of een geldboete van dik 20.000 euro.
Een derde die weet dat de werknemer zijn geheimhoudingsbeding schendt, daarin een actieve rol heeft gespeeld (aansporen om informatie te delen) en die gebruik maakt van die informatie (bijvoorbeeld door als ondernemer zijn eigen bedrijfsstrategie erop aan te passen), kan onrechtmatig handelen en kan tot het betalen van schadevergoeding worden verplicht.
De schending van het goed werknemerschap levert wanprestatie binnen de arbeidsovereenkomst op. Dat kan dan weer leiden tot een verplichting tot het betalen van schadevergoeding of (in ernstige gevallen) tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst (ontslag). Ook levert het wederom een dringende reden op voor ontslag op staande voet.
Geheimhoudingsbeding – Conclusie
Het geheimhoudingsbeding is een beding dat in veel arbeidsovereenkomsten terug te vinden is. Het dient ter geheimhouding van bedrijfsgegevens en mag in beginsel niet worden overtreden.
Het toch overtreden van een geheimhoudingsbeding, kan allerhande consequenties hebben, waaronder het moeten betalen van een boete en het krijgen van ontslag.
Heeft u vragen over (de houdbaarheid van) een geheimhoudingsbeding of heeft u een conflict rondom een geheimhoudingsbeding, dan is het verstandig om een jurist te raadplegen, aangezien elk specifiek geval anders kan uitpakken.