Als onderneming wilt u uw producten distribueren. Soms kunt u dat zelf, soms heeft u daar hulp bij nodig. Schakelt u anderen in bij de distributie van uw producten, dan kan er sprake zijn van een distributieovereenkomst. Dat geldt uiteraard ook indien u aan de andere kant van de lijn staat en producten voor een ander distribueert.
In dit artikel bekijken we de distributieovereenkomst. We laten zien welke rechtsverhoudingen onder de distributieovereenkomst vallen en welke niet, we beschrijven wat er in een dergelijke overeenkomst staat en we bekijken hoe u van een gesloten distributieovereenkomst af kunt komen.
Distributieovereenkomst
De distributieovereenkomst is een overeenkomst tussen een leverancier en een distributeur. De distributeur koopt producten van de leverancier en verkoopt deze aan afnemers. Hier is ook het verschil met de agentuurovereenkomst te zien: bij de distributieovereenkomst koopt de distributeur op eigen titel goederen in en verkoopt deze. Bij de agentuurovereenkomst brengt de handelsagent overeenkomsten tot stand tussen de principaal (leverancier) en de afnemers.
Waar bijvoorbeeld voor de koopovereenkomst, de overeenkomst van opdracht en de de agentuurovereenkomst specifieke regels in de wet zijn opgenomen, is de distributieovereenkomst niet geregeld. Dat wil zeggen, dat enkel de regels rondom het algemene overeenkomstenrecht op de distributieovereenkomst van toepassing zijn. Hoewel dat gemakkelijk lijkt, is het dat niet per se: door het gebrek aan specifieke regels, vervult de jurisprudentie een veel belangrijkere rol bij de distributieovereenkomst.
Opstellen van een distributieovereenkomst
Wanneer u een distributieovereenkomst wilt opstellen, zult u daar een aantal zaken in moeten opnemen. Hoewel de precieze vormgeving van de overeenkomst altijd afhankelijk is van het specifieke geval, moet onder meer worden gedacht aan:
- duur van de overeenkomst;
- prijsafspraken voor de in te kopen producten;
- minimumafnameverplichtingen;
- exclusiviteit van leverancier of distributeur;
- geheimhoudingsverplichtingen;
- promotieverplichtingen;
- wijze van beëindiging van de distributieovereenkomst;
- concurrentiebeding of relatiebeding na beëindiging;
- rechtskeuze en forumkeuze.
Gezien de vele mogelijkheden die bestaan bij het opstellen van een distributieovereenkomst en gezien het feit dat de wet de distributieovereenkomst niet beschrijft, is het ten zeerste aan te raden om een jurist de overeenkomst te laten opstellen.
Beëindiging van de distributieovereenkomst
De distributieovereenkomst kan worden beëindigd in onderling overleg, maar ook bijvoorbeeld door het aflopen van de bepaalde tijd waarvoor hij is aangegaan. Daarnaast is het mogelijk om de distributieovereenkomst eenzijdig te beëindigen.
In beginsel zijn er twee mogelijkheden voor de beëindiging van de overeenkomst (al kunnen er in uitzonderingssituaties ook andere wijzen mogelijk zijn):
- ontbinding van de distributieovereenkomst;
- opzegging van de distributieovereenkomst.
De ontbinding van de distributieovereenkomst is enkel mogelijk indien er sprake is van een tekortkoming in de nakoming (wanprestatie) van de overeenkomst. Die tekortkoming kan worden gevonden in het schenden van bepalingen uit de overeenkomst, maar kan ook worden gevonden in bijvoorbeeld gedragingen die tegen de redelijkheid en billijkheid indruisen. Niet altijd kan zomaar worden ontbonden: in sommige gevallen is het noodzakelijk om eerst een ingebrekestelling te verzenden. Let wel: de bepalingen uit de overeenkomst zelf kunnen invloed hebben op de mogelijkheid om te ontbinden en de wijze van ontbinding.
Opzegging van de distributieovereenkomst is mogelijk op de manier die is overeengekomen in de overeenkomst. Is er niets overeengekomen? Dan kan opzegging alsnog mogelijk zijn, maar dat is afhankelijk van het geval. Afhankelijk van het geval moet u rekening houden met een opzegtermijn én dat u eventueel schadevergoeding zult moeten betalen.
Het moge duidelijk zijn dat ontbinding en opzegging van een distributieovereenkomst vrijwel nooit standaard zijn. Om die reden is het essentieel om een jurist in te schakelen hierbij, zodat conflicten kunnen worden voorkomen of in uw voordeel kunnen worden opgelost.
Conflicten bij distributieovereenkomst
Bij elke overeenkomst liggen conflicten op de loer, dus ook bij de beëindigingsovereenkomst. De kans op conflicten wordt vergroot indien er sprake is van een mondelinge distributieovereenkomst of van een niet goed vastgelegde schriftelijke distributieovereenkomst. Ook bij eenzijdige beëindigingen van de overeenkomst (ontbinding/opzegging) is de kans aanwezig dat er problemen ontstaan.
Bij (dreigende) conflicten staan u een aantal mogelijkheden ter beschikking. Zo kunt u nakoming van de distributieovereenkomst vragen, maar u kunt bijvoorbeeld ook ontbinding of schadevergoeding vragen. Een en ander is afhankelijk van de precieze situatie in uw geval.
Of u nu leverancier of distributeur bent: het is zeer raadzaam om bij (dreigende) conflicten een jurist met kennis van dit soort overeenkomsten in te schakelen. Juist omdat de distributieovereenkomst niet specifiek is geregeld in de wet, heeft u iemand nodig die op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen in de jurisprudentie. Dat geldt te meer, omdat er bij een distributieovereenkomst vaak grote belangen op het spel staan.
Distributieovereenkomst – Conclusie
De distributieovereenkomst is een overeenkomst tussen een leverancier van producten en een distributeur. Aangezien in de wet geen regels voor dit soort overeenkomsten zijn opgenomen, is de gebruiker ervan aangewezen op de algemene regels, aangevuld met de jurisprudentie. Derhalve kan de distributieovereenkomst complexer zijn dan overeenkomsten waar wél regels voor zijn opgenomen in de wet.
Gezien die complexiteit, gezien de grote belangen die er meestal spelen bij een distributieovereenkomst en gezien de kans op conflicten, is het verstandig om de overeenkomst te laten opstellen door een jurist. Mocht u in een conflict terecht komen of is er sprake van een dreigend conflict, ook dan is een jurist onmisbaar: hoe eerder u goede juridische bijstand heeft, hoe beter uw kansen.
