Conservatoir beslag wordt regelmatig gelegd door schuldeisers, terwijl schuldenaren dat net zo regelmatig onterecht vinden. Dit artikel gaat over conservatoir beslag: we bekijken eerst wat conservatoir beslag is en waarom het wordt gelegd. Aan de hand daarvan kunnen we dan bekijken wat er te doen is aan reeds gelegd conservatoir beslag.
Wat en waarom van conservatoir beslag
Wanneer een schuldeiser een vordering heeft die hij wil verhalen op een schuldenaar, zal hij executoriaal beslag willen leggen wanneer de schuldenaar niet meewerkt. Het probleem daarbij is echter, dat hij eerst een zogenaamde ‘executoriale titel’ moet hebben. Daarvoor moet meestal een gang naar de rechter gemaakt worden.
Die gang naar de rechter duurt echter meestal lang: termijnen om te reageren zijn in weken opgesteld en uitstel is vaak mogelijk. Zodra de dagvaarding is uitgebracht duurt het meestal nog een aantal maanden voordat er daadwerkelijk een uitspraak (en dus een executoriale titel) is. In de tussentijd kan de schuldenaar al zijn goederen verkopen en wegschenken. Om die reden kan conservatoir beslag worden gelegd.
Met conservatoir beslag wordt ervoor gezorgd dat geld niet kan worden uitgegeven of goederen niet kunnen worden verkocht. Het beslag zorgt voor een soort ‘bevriezing’ van de juridische situatie.
Conservatoir derdenbeslag is tevens een pressiemiddel: omdat er bij klanten (of bij bijvoorbeeld de bank) beslag wordt gelegd, krijgt het bedrijf een slechte naam. De klanten zullen daardoor eventueel tevens vrezen voor een faillissement, waardoor ze terughoudend zullen zijn met het plaatsen van orders. Dat is erg vervelend, dus de schuldenaar ziet vaak geen andere mogelijkheid dan het betalen van de vordering.
Conservatoir beslag opheffen
Bij het leggen van conservatoir beslag, stuurt de eisende partij een verzoekschrift naar de rechtbank. Meestal wordt de schuldenaar daarbij niet gehoord en toetst de rechtbank slechts summier (oppervlakkig) of de vordering wel correct is. Daardoor komt het regelmatig voor dat het conservatoir beslag onterecht wordt gelegd.
Wanneer het beslag moet worden opgeheven, zijn er enkele mogelijkheden die de schuldenaar heeft. Dit zijn, onder meer:
- Hij doet niets. Doet de schuldenaar niets, dan zal de schuldeiser binnen een bepaalde termijn de zogenaamde ‘hoofdzaak’ moeten aanbrengen bij de rechter. Daarmee kan hij proberen om het conservatoir beslag om te zetten naar executoriaal beslag. Lukt dat, dan kan executoriaal beslag worden gelegd. Lukt dat niet, dan wordt het conservatoir beslag opgeheven zodra de uitspraak onaantastbaar is geworden.
- Hij betaalt de vordering. Dit is in beginsel enkel aan te raden indien de vordering correct blijkt te zijn.
- Hij stelt zekerheid;
- Hij start een kort geding. Door het starten van een kort geding kan hij de rechter vragen om het conservatoir beslag op te heffen. Dit zal de rechter doen indien na summier onderzoek blijkt dat het ingeroepen recht ondeugdelijk is, dat het beslag onnodig is gelegd of dat er zekerheden zijn gesteld.
Aangezien elke situatie anders is en anders zal worden beoordeeld, is het verstandig om een jurist te raadplegen om te zien of opheffing van het conservatoir beslag mogelijk is en op welke manier dat het best kan gebeuren. Tevens moet uiteraard ook worden gekeken naar een strategie die niet het verweer in de hoofdzaak doorkruist.
Conservatoir beslag opheffen – Schade geleden
Laat een schuldeiser conservatoir beslag leggen, maar is dat onnodig of onterecht (denk aan misbruik van recht / bevoegdheid), dan wordt vaak schade geleden. Die schade kan uit meerdere zaken bestaan, zoals:
- Schade wegens het niet kunnen investeren van het geld op de bankrekening die is beslagen (wettelijke rente);
- Schade wegens het niet tijdig kunnen leveren aan klanten bij beslag op voorraden;
- Schade wegens het niet tijdig kunnen betalen van leveranciers, waardoor leveringen worden stopgezet (en soms zelfs een faillissement is ontstaan);
- Imagoschade wegens derdenbeslag.
Het vorderen van schadevergoeding kan in die gevallen vaak mogelijk zijn. Dit kan bijvoorbeeld op grond van onrechtmatige daad. Degene die het onnodige beslag (ook wel ‘vexatoir beslag’) heeft gelegd, moet op die manier ook opdraaien voor alle kosten die daardoor zijn ontstaan.
Het is hierboven duidelijk te zien dat de schuldeiser zich altijd goed moet laten voorlichten over de vraag of het leggen van conservatoir beslag wel een goed idee is. Gaat het namelijk mis, dan kan dat (heel) veel geld gaan kosten.
Conservatoir beslag opheffen – Conclusie
Het opheffen van het conservatoir beslag blijkt in veel gevallen een mogelijkheid te zijn. Dat kan zijn omdat er zekerheid wordt gesteld, maar kan ook gebeuren omdat het beslag onterecht of onnodig is gelegd. Tevens kan in een aantal gevallen schadevergoeding worden geëist.
Kan in uw zaak het conservatoir beslag opgeheven worden? Dat hangt af van de specifieke omstandigheden in uw zaak. Het is ten zeerste aan te bevelen om daar een jurist over te raadplegen.
