Als twee partijen met elkaar een overeenkomst sluiten, maken ze beiden hun keuze op basis van de informatie die ze hebben. Als die informatie achteraf niet blijkt te kloppen, kan er sprake zijn van dwaling. Blijkt de informatie bewust foutief te zijn gegeven, dan kan het zo zijn dat er sprake is van bedrog. Dit artikel gaat over bedrog als wilsgebrek.
Bedrog als wilsgebrek
Wanneer er wordt gesproken over bedrog, dan wordt al snel naar de strafrechtelijke kant van het geheel gekeken. Logisch, maar behalve dat bedrog strafrechtelijk vervolgd kan worden (bijvoorbeeld als oplichting), heeft het plegen van bedrog ook gevolgen voor de geldigheid van een overeenkomst. In dat geval wordt bedrog gezien als een wilsgebrek.
Juridisch gezien is bedrog aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door enige opzettelijk daartoe gedane onjuiste mededeling, door het opzettelijk daartoe verzwijgen van enig feit dat de verzwijger verplicht was mede te delen of door een andere kunstgreep. Aanprijzingen in algemene bewoordingen, waar of onwaar, leveren geen bedrog op.
Dat houdt in dat het opzettelijk misleiden van de wederpartij bij een overeenkomst op welke manier dan ook, bedrog oplevert. Aanprijzingen in algemene bewoordingen zijn geen bedrog. Daarbij valt te denken aan: “Wij hebben het beste wasmiddel”, “Dit is een prima auto” en “Met ons product maakt u de beste koop”.
Gevolgen van bedrog voor de overeenkomst
Wanneer er wel sprake is van bedrog, kan de bedrogen partij de overeenkomst vernietigen. Dat houdt in dat de overeenkomst juridisch gezien nooit heeft bestaan.
Eventueel al gedane betalingen of leveringen van goederen moeten worden teruggedraaid. Betaalde gelden kunnen teruggevorderd worden als onverschuldigde betaling, terwijl geleverde goederen als eigendom kunnen worden teruggevorderd.
Voorbeeld vernietigbaarheid overeenkomst door bedrog
Een voorbeeld van bedrog waardoor de bedrogen partij de overeenkomst kan vernietigen is niet heel erg moeilijk te verzinnen.
Denk daarbij bijvoorbeeld aan de louche autoverkoper die de koper voorhoudt dat hij bij de BOVAG is aangesloten en dat al zijn tweedehands auto’s een bepaald keurmerk hebben, terwijl dat niet zo is. De koper koopt de auto die hij op het oog had en komt later tot de ontdekking dat hij is belogen en dat de auto helemaal geen keurmerk heeft, laat staan dat de dealer bij de BOVAG is aangesloten. De koper kan een beroep op bedrog doen en de overeenkomst vernietigen.
Bedrog – Conclusie
Wanneer er sprake is van bedrog, kan dat strafrechtelijke gevolgen hebben voor degene die het bedrog pleegt. Toch kunnen er ook civielrechtelijke gevolgen zijn, wanneer een overeenkomst tot stand komt door bedrog. In dat geval kan de overeenkomst namelijk worden vernietigd. Het gevolg daarvan is dat eventueel al nagekomen verplichtingen moeten worden teruggedraaid omdat de overeenkomst wettelijk nooit heeft bestaan.
Wanneer u een overeenkomst wil vernietigen omdat er sprake is van bedrog en de wederpartij werkt niet mee, kan het (afhankelijk van het bedrag) verstandig zijn om een goede jurist in te schakelen. Ook wanneer u het niet eens bent met een vernietiging door uw wederpartij wegens bedrog kan het verstandig zijn om een jurist te raadplegen. Doe dit zo snel mogelijk: hoe eerder, hoe groter de kans dat de zaak een voor u gunstige uitkomst heeft.
