Wanneer u zich in de juridische wereld bevindt, heeft u vaak geen advocaat nodig. Bij een simpele overeenkomst tussen u en de restauranthouder (hij levert biefstuk, u betaalt), is het natuurlijk helemaal niet nodig om een advocaat in te schakelen. Wanneer het echter tot een geschil komt met die restauranthouder, kunnen de zaken anders liggen.
In sommige gevallen is het enkel verstandig om een advocaat in te schakelen, in andere gevallen is dat zelfs verplicht. In dit artikel wordt dat onderwerp belicht: wanneer is de advocaat verplicht? Wanneer is het inschakelen van een advocaat niet verplicht?
Advocaat verplicht
De wet heeft gesteld dat een advocaat verplicht is in bepaalde gerechtelijke procedures. Dit betreft alle civielrechtelijke procedures (met uitzondering van zaken die voor de kantonrechter komen) en alle familierechtelijke procedures.
Daarnaast is een advocaat verplicht in sommige meer specifieke zaken, bijvoorbeeld wanneer u uw faillissement of surseance van betaling wilt aanvragen.
Advocaat niet verplicht
In sommige gevallen is het inschakelen van een advocaat niet verplicht. Dit geldt voor zaken die voor de kantonrechter komen, voor zaken bij de strafrechter en voor zaken bij de bestuursrechter.
Denk dan bijvoorbeeld aan geschillen binnen het arbeidsrecht, aan vervolging binnen het strafrecht (ook in hoger beroep), aan huurrecht en aan het bestuursrecht in zijn algemeen. De meest in het oog springende mogelijkheid is echter die voor geldvorderingen tot 25.000 euro.
Advocaat verplicht? Nee, maar bijstand wel verstandig
Ondanks dat een advocaat vaak niet verplicht is, kan het wel verstandig zijn om toch juridische hulp in te schakelen. Een advocaat inschakelen is altijd toegestaan.
Het is altijd een goed idee om bij belangrijke en lastige problemen goede bijstand te krijgen. Een lamp indraaien kunt u zelf, maar om de gehele meterkast te vervangen belt u een elektricien. Hoofdpijn lost u zelf op, bij ernstigere klachten gaat u naar uw huisarts.
Zo geldt dat ook in de juridische wereld. Wellicht kunt u zelf een bezwaarschrift naar de gemeente sturen, maar bij het schrijven van een (hoger)beroepschrift kan het inschakelen van een jurist erg zinvol zijn. In het civiele recht geldt dat ook: u zult bijvoorbeeld zelf waarschijnlijk geen goede dagvaarding kunnen uitbrengen als u dat nog nooit heeft gedaan, met alle gevolgen van dien. In het strafrecht behoeft het geen uitleg dat een goede advocaat zeer aan te bevelen is.
Kosten advocaat – ook Pro Deo
Wanneer een advocaat verplicht is, heeft de rechtzoekende geen andere keuze dan een advocaat in te schakelen. Wanneer een advocaat niet verplicht is, zal de minder draagkrachtige rechtzoekende wellicht besluiten om zelf zijn zaak te doen, soms met desastreuze gevolgen. Dat heeft de overheid willen voorkomen met het systeem van gesubsidieerde rechtsbijstand.
Hierdoor is het voor minder draagkrachtige rechtzoekenden mogelijk (ook wanneer een advocaat niet verplicht is) om een zogenaamde ‘pro deo’-advocaat te krijgen. Geheel pro deo (‘voor God’) werkt de advocaat niet: de overheid betaalt hem. De rechtzoekende heeft een kleine eigen bijdrage. De hoofdregel is dat hoe minder hij verdient, hoe minder hij hoeft te betalen.
Meer informatie vindt u in het artikel over de pro deo advocaat.
Advocaat verplicht? – Conclusie
Een advocaat is in veel zaken niet verplicht. Dat heeft als voordeel dat u zelf zou kunnen procederen. Toch is dit vaak niet verstandig gezien de grote belangen die op het spel staan. Het is daarom verstandig om bij belangrijke zaken een advocaat (of goed gekwalificeerde jurist) in te schakelen. Bij een laag inkomen kunt u in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand (‘pro deo’). Over het algemeen geldt: hoe sneller u juridische bijstand inschakelt, hoe groter de kansen op een goede uitkomst van uw zaak.
