U heeft een rechtsbijstandsverzekering afgesloten bij bijvoorbeeld Interpolis, DAS, SRK, ARAG, Univé of Achmea en wilt daarop kunnen bouwen wanneer dat nodig is. Wanneer u echter een advocaat probeert in te schakelen, geeft de rechtsbijstandsverzekering wellicht aan dat u niet zelf uw advocaat mag kiezen. Dat staat immers in de algemene voorwaarden.
Het kan zijn dat u toch graag een andere advocaat wilt, bijvoorbeeld omdat u geen vertrouwen heeft in de advocaat van uw rechtsbijstandsverzekeraar of omdat u liever een advocaat heeft die u al kent.
Hoe zit dat precies? Mag u zelf uw advocaat kiezen bij een rechtsbijstandsverzekering, of moet u maar hopen dat u een goede advocaat krijgt van de rechtsbijstandsverzekeraar? Hoe zit dat in het voortraject? Hoe zit dat tijdens een proces zelf? Wij leggen het u uit.
Wat de wet zegt over advocaat bij rechtsbijstandsverzekering
Uit Europese wetgeving én uit de Wet financieel toezicht in Nederland volgt de regel dat iemand die een rechtsbijstandsverzekering heeft een vrije advocaatkeuze heeft.
Artikel 4 Richtlijn 87/344/EEG
1. In elke overeenkomst inzake rechtsbijstandverzekering moet uitdrukkelijk worden bepaald dat
a) indien een advocaat of andere persoon die volgens het nationaal recht gekwalificeerd is, wordt gevraagd de belangen van de verzekerde in een gerechtelijke of administratieve procedure te verdedigen, te vertegenwoordigen of te behartigen, de verzekerde vrij is om deze advocaat of andere persoon te kiezen;
b) de verzekerde vrij is om een advocaat of, indien hij daar de voorkeur aan geeft en voor zover het nationale recht zulks toestaat, een andere gekwalificeerde persoon te kiezen om zijn belangen te behartigen wanneer zich een belangenconflict voordoet.
Telkens wanneer een belangenconflict zich voordoet, moet de rechtsbijstandsverzekeraar u als klant wijzen op deze mogelijkheid om zelf uw advocaat te kiezen (artikel 7).
Jurisprudentie
Uit Europese jurisprudentie bleek tevens dat de verzekerde het recht heeft om zelf een advocaat te kiezen wanneer een advocaat verplicht is volgens de wet. De verzekerde mag dus ook een advocaat kiezen die niet bij de rechtsbijstandsverzekeraar in dienst is.
De laatste Europese jurisprudentie (externe link naar prejudiciële beslissing) ging over de vraag of de voorwaarden van een rechtsbijstandsverzekering van DAS wel acceptabel waren. Daarin stond dat er enkel een vrije advocaatkeuze was, wanneer DAS vond dat er een externe advocaat moest worden ingeschakeld. Het Europese Hof vond dat echter niet acceptabel. Er bestaat altijd een vrije advocaatkeuze en het maakt daarvoor niet uit of de wet een advocaat verplicht stelt of niet.
Wat betekent dat voor uw rechtsbijstandsverzekering?
Wanneer u uw zaak aanmeldt bij de rechtsbijstandsverzekeraar zal de rechtsbijstandsverzekeraar een jurist op de zaak zetten die uw zaak in eerste instantie zal behandelen. Dan zal ook worden bekeken of uw zaak kansrijk is of niet.
Wordt besloten dat uw zaak niet kansrijk is, dan bent u afhankelijk van de voorwaarden van uw rechtsbijstandsverzekering. Vaak zijn er mogelijkheden om een second-opinion aan te vragen. Komt daaruit dat de zaak wél kansrijk is, dan wordt de zaak alsnog behandeld. U kunt niet zomaar een advocaat in de arm nemen op basis van bovenstaande jurisprudentie.
Advocaat voor procederen bij rechtsbijstandsverzekering
Gedurende de adviesfase van het geschil dat u heeft, zit u nog steeds ‘vast’ aan uw rechtsbijstandsverzekering. Echter, zodra er geprocedeerd moet worden, gaan bovenstaande regels in.
Wanneer er wordt besloten dat er geprocedeerd moet worden voor een geschil dat onder de dekking van uw rechtsbijstandsverzekering valt, mag u dus altijd uw eigen advocaat kiezen. De kosten die in dat geval gemaakt worden, moeten door uw rechtsbijstandsverzekeraar worden betaald.
Conclusie – Advocaat bij rechtsbijstandsverzekering zelf kiezen
Kortom: gedurende de adviesfase van het geschil zit u vast aan uw rechtsbijstandsverzekeraar. Daarna, gedurende de procedurefase, mag u zelf uw advocaat kiezen. Het is daarbij niet van belang of uw rechtsbijstandsverzekeraar vindt dat er een externe advocaat nodig is én het is niet van belang of een advocaat wettelijk verplicht is.
Of u gebruik maakt van dat recht, mag u zelf weten. Heeft u het volste vertrouwen in uw rechtsbijstandsverzekeraar, dan kunt u een van hun juristen de zaak laten doen. Heeft u er minder vertrouwen in, dan mag u een eigen advocaat inschakelen.
