Iedereen kent wel mensen die (meestal beroeps- of bedrijfsmatig) bemiddelen tussen twee of meerdere partijen. Denk aan makelaars (bemiddelen tussen verkoper en koper), talentscouts (bemiddelen tussen werkgevers en talent) en assurantietussenpersonen (bemiddelen tussen risicomijdenden en verzekeringsmaatschappijen). Al deze personen werken op basis van een bemiddelingsovereenkomst voor hun opdrachtgevers.
In dit artikel bekijken we die bemiddelingsovereenkomst meer uitgebreid. We bekijken wat een bemiddelingsovereenkomst juridisch gezien precies is, wat het verschil is met de agentuurovereenkomst, wat de verplichtingen van de beide partijen bij de overeenkomst zijn en hoe de bemiddelingsovereenkomst tot een einde komt.
Bemiddelingsovereenkomst
De bemiddelingsovereenkomst is een overeenkomst waarbij een opdrachtnemer zich verplicht tegenover een opdrachtgever om tegen een vergoeding als tussenpersoon werkzaam te zijn bij het tot stand brengen van één of meer overeenkomsten tussen de opdrachtgever en derden.
De bemiddelingsovereenkomst is juridisch gezien een specifieke vorm van de overeenkomst van opdracht. Dat wil zeggen, dat op de bemiddelingsovereenkomst zowel de specifieke wettelijke regels van toepassing zijn, als de regels rondom de overeenkomst van opdracht én de normale regels rondom overeenkomsten.
Voor de bemiddelingsovereenkomst geldt de hoofdregel van vormvrijheid. Dat wil zeggen, dat de overeenkomst schriftelijk, mondeling, stilzwijgend of anderszins kan worden aangegaan. Uiteraard is het met het oog op de bewijsbaarheid van de bemiddelingsovereenkomst verstandig om alles ‘op papier te zetten’.
Verschil tussen de bemiddelingsovereenkomst en de agentuurovereenkomst
De bemiddelingsovereenkomst lijkt erg op de agentuurovereenkomst. Beiden vallen ze dan ook onder de regels van de overeenkomst van opdracht, waardoor veel verplichtingen gelijk zijn. Toch zijn er verschillen, die van belang kunnen zijn in de uitleg van de verplichtingen van beide partijen.
Het belangrijkste verschil tussen beiden is, dat de bemiddelingsovereenkomst ziet op het tot stand brengen van één of meerdere overeenkomsten. Zodra deze overeenkomsten tot stand zijn gebracht, is voldaan aan de bemiddelingsovereenkomst. Tevens is er bij de bemiddelingsovereenkomst geen sprake van vertegenwoordiging van de opdrachtgever.
Bij de agentuurovereenkomst is het ook de bedoeling om te bemiddelen in het aangaan van overeenkomsten, maar het gaat dan om een onbepaald aantal overeenkomsten. Het betreft een overeenkomst die een tijd loopt: het gaat dan ook om een langdurige samenwerking.
Twijfelt u welk soort overeenkomst u nodig heeft, dan is het verstandig om een jurist te raadplegen. Heeft u al een overeenkomst en twijfelt u welke regels erop van toepassing zijn? Ga niet alleen af op de kop van de overeenkomst, want die zegt niet alles.
Verplichtingen opdrachtgever en tussenpersoon
De belangrijkste verplichting van de opdrachtgever is het betalen van de afgesproken vergoeding aan de tussenpersoon indien er een overeenkomst tot stand komt door zijn bemiddelingswerkzaamheden. Het betalen van loon hoeft niet indien de totstandkoming van de overeenkomst niets te maken heeft met zijn bemiddelingswerkzaamheden, tenzij er iets anders in de overeenkomst is afgesproken.
De belangrijkste verplichting van de tussenpersoon is, dat hij zijn bemiddelingswerkzaamheden goed moet uitvoeren en zich als een goed bemiddelaar moet gedragen. Hij moet de overeenkomst tussen opdrachtgever en derde ’tot stand laten komen’, wat impliceert dat hij meer moet doen dan enkel contact leggen: hij zal vaak ook bijvoorbeeld de onderhandelingen moeten voeren en een schriftelijke overeenkomst gereed maken.
Beëindiging bemiddelingsovereenkomst
De bemiddelingsovereenkomst kan op een aantal manieren tot een einde komen. Dit gebeurt onder meer:
- door het sluiten van de gewenste overeenkomst(en);
- door ontbinding (enkel mogelijk in geval van een tekortkoming);
- door opzegging (ook mogelijk als er geen sprake is van een tekortkoming, al zijn er wel vaak beperkingen opgenomen in de overeenkomst zelf en kan het moeten betalen van schadevergoeding of het in acht moeten nemen van een opzegtermijn tot de mogelijkheden behoren. Ook geeft de wet beperkingen voor opzegging door de tussenpersoon);
- door wederzijds goedvinden.
Bemiddelingsovereenkomst – Conclusie
De bemiddelingsovereenkomst is een overeenkomst waarbij een bemiddelaar/tussenpersoon tussen zijn opdrachtgever en een derde bemiddeld om één of meerdere overeenkomsten tot stand te brengen. De overeenkomst lijkt daardoor erg op de overeenkomst van opdracht.
Indien er een conflict ontstaat of dreigt te ontstaan rondom een bemiddelingsovereenkomst, is het verstandig om een jurist in te schakelen. Vaak gaan dergelijke conflicten om het beëindigen van de overeenkomst en niet zelden is er een aanzienlijke som geld mee gemoeid. Hierbij geldt: hoe vroeger in het conflict een jurist naar de situatie kijkt, hoe beter de kans dat er een goede oplossing gevonden kan worden.
