Opschortende voorwaarde

In sommige gevallen kan het zinvol zijn om alvast afspraken tussen partijen te maken voor het geval een onzekere gebeurtenis zich voordoet. Immers, om pas op dat moment afspraken te maken kan onmogelijk zijn. Een dergelijke verplichting kan daarom onder opschortende voorwaarde worden aangegaan.

In dit artikel bekijken we die opschortende voorwaarde. Hoe zit het juridisch precies en hoe wordt de opschortende voorwaarde behandeld? Verder komt aan de orde hoe de opschortende voorwaarde niet gebruikt mag worden.

Een verbintenis onder opschortende voorwaarde is de evenknie van de verbintenis onder ontbindende voorwaarden. Beiden zijn zogenaamde voorwaardelijke verbintenissen, met als verschil dat de verbintenis komt te vervallen bij de ontbindende voorwaarde en dat de verbintenis juist ontstaat bij de opschortende voorwaarde.

De opschortende voorwaarde zorgt ervoor dat een bepaalde verbintenis (verplichting) bij het aangaan van de overeenkomst nog niet hoeft te worden nagekomen. De verbintenis hoeft enkel te worden nagekomen indien een bepaalde gebeurtenis plaatsvindt.

Het eerder vorderen van nakoming zal dan ook geen zin hebben. Het eerder nakomen van de verbintenis, terwijl aan de opschortende voorwaarde nog niet is voldaan, kan ook niet en betreft een onverschuldigde betaling.

Zoals gezegd, bij een opschortende voorwaarde moet het gaan om een onzekere gebeurtenis. Indien de gebeurtenis met zekerheid zal optreden, is er geen sprake meer van een onzekere gebeurtenis en daarmee (juridisch gezien) ook niet meer van een opschortende voorwaarde.

Het gebruik van de opschortende voorwaarde

De opschortende voorwaarde is in de praktijk minder bekend dan de ontbindende voorwaarde, al wordt ook de opschortende voorwaarde veel gebruikt. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

de verplichting wordt pas definitief na instemming van het bestuur van de rechtspersoon;
de verplichting wordt pas definitief nadat een andere persoon op tijd zijn werk heeft opgeleverd.
de verplichting wordt pas definitief nadat een bepaalde vergunning is afgegeven.

Het gebruik van een verplichting onder opschortende voorwaarde heeft vaak de voorkeur boven het nog niet sluiten van een overeenkomst. In dat laatste geval, is het immers gemakkelijk voor de wederpartij om uiteindelijk alsnog te besluiten om de overeenkomst niet te sluiten, ondanks dat de aan de opschortende voorwaarde hangende gebeurtenis wel is ingetreden.

Zelf de opschortende voorwaarde laten intreden

Het kan zo zijn, dat een van beide partijen bij een overeenkomst belang heeft bij het feit dat de verplichting moet worden nagekomen. Dat kan zover gaan, dat die partij zich inspant om de opschortende voorwaarde teweeg te brengen.

Als de redelijkheid en billijkheid dat verlangen, kan het echter zo zijn dat in een dergelijk geval de opschortende voorwaarde als niet vervuld wordt gezien. Daardoor hoeft dan ook de verplichting die aan die opschortende voorwaarde hangt niet te worden nagekomen.

Conflicten rondom de opschortende voorwaarde

Uiteraard komt het regelmatig voor dat er conflicten ontstaan over opschortende voorwaarden. Dergelijke conflicten gaan vaak over een aantal verschillende vragen:

Betreft het hier wel een opschortende voorwaarde? Wat werd er precies bedoeld met deze bepaling? Valt de huidige situatie er wel onder?
Is er voldoende bewijs om tot de conclusie te kunnen komen dat de opschortende voorwaarde kan worden ingeroepen?

Uiteraard zijn er verder nog duizend-en-een andere conflicten die kunnen ontstaan, die gerelateerd zijn aan de opschortende voorwaarde. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin de opschortende voorwaarde is opgenomen in algemene voorwaarden (en de vragen rondom de geldigheid van de voorwaarde die daarin is opgenomen), maar ook vragen over de geldigheid van de overeenkomst zelf, of over wanprestatie.

Over het algemeen kan worden gesteld, dat wanneer er een conflict ontstaat rondom de opschortende voorwaarde, een jurist inschakelen de beste keuze is.