Er wordt wel eens gedacht dat pesten iets is, dat enkel door kinderen op het schoolplein wordt gedaan. Spijtig genoeg is dat niet het geval: ook pesten op het werk komt voor. Dat gebeurt vaak in dezelfde vorm als op het schoolplein: er zijn één of enkele pestkoppen, er zijn een groot aantal meelopers, er is één gepeste en de leraar (manager/werkgever) doet er niets aan.
Gelukkig heeft de medewerker altijd nog een aantal juridische mogelijkheden om pesten op het werk aan te pakken. In dit artikel bekijken we wat er zoal mogelijk is, indien een werknemer wordt gepest.
Pesten op het werk
Wanneer iemand op het werk wordt gepest, kan dat door veel verschillende personen gebeuren:
- Pesten kan plaatsvinden door de werkgever of manager, die bijvoorbeeld onrealistische targets stelt, onterechte kritiek op de werknemer heeft, onredelijke regels instelt of simpelweg tegen mensen scheldt op de werkvloer. Ook komt het voor dat werkgevers op die manier aanmoedigen om ontslag te nemen.
- Het kan ook gebeuren dat iemand wordt gepest door collega’s. Die kunnen bijvoorbeeld iemands werk saboteren, de schuld van het falen van een project afschuiven of iemand buitensluiten.
- Hoewel dat minder vaak voorkomt, kan het ook gebeuren dat er gepest wordt door anderen, zoals klanten, leveranciers of andere externe partijen.
Pesten op het werk valt uiteindelijk meestal direct of indirect onder de verantwoordelijkheid van de werkgever. Is hij zelf degene die pest, dan is dat duidelijk. Pesten anderen, dan hoort de werkgever de werknemer ervoor te beschermen.
Eerste stap: overleg met uw werkgever of manager
Wordt u gepest op het werk? Laat dit dan eerst aan uw werkgever of manager weten: hij kan ervoor zorgen dat het pesten ophoudt. Wordt u gepest door uw manager, dan is het verstandig om naar de afdeling HR te stappen of naar de direct leidinggevende van uw manager. Komt u er helemaal niet uit binnen de organisatie en gaat het pesten op het werk door, dan kan een jurist de oplossing bieden.
Spijtig genoeg is het voor veel werknemers noodzakelijk om een jurist in te schakelen. Werkgevers of managers nemen pestgedrag vaak niet serieus en zijn, zeker indien ze zelf de pesters zijn, vaak niet bereid om maatregelen te nemen tegen pesten op het werk. Het probleem wordt zo niet aangepakt, waardoor het inschakelen van een jurist noodzakelijk wordt.
Ziekmelding na pesten
Vaak komt het voor dat werknemers zich ziek melden wanneer ze gepest worden op het werk. Of dat terecht is, ligt aan de omstandigheden van het geval: er moet namelijk worden bekeken of er sprake is van ziekte, of van een arbeidsconflict. In de meeste gevallen, zal er sprake zijn van een arbeidsconflict, ook wel ‘situatieve arbeidsongeschiktheid’ genoemd.
Zit u in een dergelijke situatie waarin er sprake is van pesten op het werk, dan zal het meestal dus niet terecht zijn wanneer u een ziekmelding indient. Meestal komt de bedrijfsarts of arbo-arts ook al snel tot die conclusie. Een arbeidsconflict, waartoe pesten op het werk behoort, moet namelijk worden opgelost samen met uw werkgever. U moet uw best doen om uiteindelijk weer terug te kunnen keren op de werkplek. Uiteraard moet dan wel het pesten op het werk zijn gestopt.
Werkt uw werkgever niet mee aan het oplossen van de situatie en gaat hij bijvoorbeeld over tot het stopzetten van loon, dan is het aanbevolen om snel contact op te nemen met een jurist.
Overspannen/burn-out door pesten op het werk
Het kan echter voorkomen dat u wél ziek bent geworden door het pesten op het werk, bijvoorbeeld doordat u een burn-out hebt gekregen of overspannen bent geworden door het pesten. Het kan ook zo zijn dat de overspannenheid of burn-out dezelfde bron kent als het pestgedrag, bijvoorbeeld doordat de werkdruk op het werk erg hoog is. Er zijn te veel verschillende mogelijkheden om op te noemen.
Ook hier moet worden gekeken of er sprake is van échte ziekte of een arbeidsconflict. Als er sprake is van burn-out of overspannenheid, zal echter vaak worden geconcludeerd door de bedrijfsarts dat er echt sprake is van ziekte. Uw inspanningen zullen dan gericht moeten zijn op re-integratie. Echter, de werkgever zal dan ook de oorzaak van het pesten op het werk moeten weghalen.
Wanneer u daadwerkelijk door het pesten een burn-out heeft gekregen of overspannen bent geworden, heeft u wellicht tevens recht op een schadevergoeding van de werkgever. Dergelijke psychische klachten worden namelijk hetzelfde behandeld als een arbeidsongeval.
Slechte beoordeling in verband met pesten
Het komt voor dat niet de pester, maar juist degene die op het werk gepest wordt een slechte beoordeling krijgt. Vaak zal dat op het pesten terug te voeren zijn: degene die gepest is geworden is bijvoorbeeld bewust gesaboteerd of kan door het pesten zijn aandacht niet meer bij het werk houden.
Krijgt u een slechte beoordeling, maar is die beoordeling eigenlijk onterecht omdat u het slachtoffer bent van pesten op het werk? Onderteken de beoordeling dan niet (als u echt moet tekenen, tekent u en zet u er ‘onder protest’ bij). Verder is het verstandig om schriftelijk (e-mail, aangetekende brief) de werkgever te laten weten waarom u het niet eens bent met de beoordeling. Voor een eventueel verbeterplan geldt hetzelfde. Zou u toch gewoon tekenen zonder enig protest, dan bouwt de werkgever een eenzijdig dossier op, waarmee ontslag wegens disfunctioneren later aanzienlijk gemakkelijker wordt.
Weet u niet zeker wat de beste handelswijze is in uw specifieke geval, dan onderteken niets en neem eerst contact op met een jurist om te bekijken wat uw juridische positie is.
Ontslag in verband met pesten op het werk
Bij pesten op het werk, komt ook vaak de uitdiensttreding van de medewerker kijken. Dat kan op twee manieren gebeuren: de werknemer neemt ontslag omdat hij de situatie niet meer aankan of hij krijgt ontslag (om welke reden dan ook).
Zelf ontslag nemen wanneer er sprake is van pesten op het werk wordt is niet verstandig. Kaart het probleem aan en probeer eerst met de werkgever samen een oplossing te zoeken. Doet u dat namelijk niet en neemt u zelf ontslag, dan krijgt u geen ontslagvergoeding en loopt u het risico dat u uw recht op WW verspeelt. Het is verstandig om daar rekening mee te houden. Is er geen mogelijkheid meer om nog in dienst te blijven, dan is het inschakelen van een jurist een beter idee. Soms is een gerechtelijke procedure nodig, maar een goede jurist kan vaak al een goede ontslagregeling afdwingen bij uw werkgever. Zo krijgt u én een vergoeding én u stelt uw ww-uitkering veilig.
Het komt ook voor dat er ontslag wordt gegeven dat wordt gerelateerd aan pesten op het werk. Ontslag voor de pestkop bijvoorbeeld, maar vaak ook juist ontslag voor het slachtoffer. Hij of zij past niet in het team, functioneert niet goed of krijgt een slechte beoordeling. Het is nogal logisch dat u niet goed functioneert wanneer u gepest wordt. Als dat het geval is, hoeft dat niet voor uw rekening te komen. Een dergelijk ontslag dat te maken heeft met pesten op het werk kan worden aangevochten, al heeft u daar meestal wel de hulp van een jurist voor nodig.
Pesten op het werk – Conclusie
Wordt u gepest op het werk en komt u er met uw werkgever niet uit, dan is het verstandig om een goede jurist in te schakelen. Een goede jurist is in dat geval een juridische steun en toeverlaat die tevens in staat is om een oplossing te creëren. Afhankelijk van uw eigen wensen en de specifieke situatie kan dat uitdiensttreding met een ontslagvergoeding zijn, maar ook het in dienst blijven terwijl de situatie op het werk wordt opgelost, kan een mogelijkheid zijn.
Met een jurist, dwingt u af dat men u serieus neemt én heeft u iemand die aan uw zijde staat en maar één belang heeft, namelijk dat van u. Vaak is een gang naar de rechter daarom niet eens noodzakelijk en kan een oplossing worden gevonden door het innemen van een sterke positie in onderling overleg. Belangrijk is om u te realiseren dat er door het inschakelen van een jurist altijd een oplossing kan worden gevonden voor pesten op het werk, al ziet u die oplossing zelf (nog) niet.
