Het komt regelmatig voor dat werknemers zich ziek melden. Vaak is een dergelijke ziekmelding ook echt het gevolg van het feit dat de werknemer ziek is. Regelmatig komt het echter voor, dat de werknemer zich ziek meldt terwijl er een arbeidsconflict aan ten grondslag ligt.
In dit artikel bekijken we wanneer iemand ziek is en wanneer er eigenlijk sprake is van een arbeidsconflict. Ook behandelen we waarom het van groot belang is om een onderscheid te maken tussen ziekte en arbeidsconflict. Ten slotte wordt gekeken naar hoe werkgevers en werknemers het beste kunnen omgaan met ziekmelding vanwege een arbeidsconflict.
Verschillende situaties: ziek of arbeidsconflict?
Het is van belang om een onderscheid te maken tussen ziekte en arbeidsconflict. Bij ziekte moet immers gere-integreerd worden en heeft de werknemer altijd recht op (gedeeltelijke) loondoorbetaling. Bij een arbeidsconflict heeft een werknemer niet altijd recht op loondoorbetaling, maar enkel wanneer het arbeidsconflict voor ziekte zorgt als de werknemer weer aan het werk gaat, dat dat aan de werkgever toe te schrijven is en dat de werknemer zijn medewerking verleent aan het oplossen daarvan.
Er zijn in beginsel een aantal verschillende situaties mogelijk wanneer het gaat om ziekte en arbeidsconflict. De meest voorkomende zijn de volgende:
- Ziekmelding zonder arbeidsconflict. De werknemer heeft zich ziekgemeld omdat hij écht ziek is, er is geen sprake van een conflict op de werkvloer.
- Ziek met licht arbeidsconflict. Er is sprake van ziekte, maar ook van een arbeidsconflict. De ziekte heeft echter de overhand.
- Ziek met ongerelateerd arbeidsconflict. De werknemer is ziek, maar tevens speelt een (ongerelateerd) arbeidsconflict.
- Ziek direct na arbeidsconflict. De werknemer heeft zich ziekgemeld, maar die ziekte komt direct nadat een arbeidsconflict heeft plaatsgevonden;
- Ziekmelding na arbeidsconflict, maar niet ziek. De werknemer heeft zich ziekgemeld, maar is niet ziek en heeft geen klachten. De ziekmelding is enkel ingegeven door het arbeidsconflict.
De verschillende situaties zullen we hierna bekijken.
Ziekmelding zonder arbeidsconflict
Als een werknemer echt ziek is, gelden simpelweg de regels van loon bij ziekte. Dat wil zeggen, dat de werknemer gewoon recht blijft hebben op (een gedeelte van) het loon gedurende twee jaar. Uiteraard moet de werknemer zich daarbij wel aan zijn re-integratieverplichtingen houden.
De werknemer is echt ziek wanneer hij bijvoorbeeld:
- een lichamelijke ziekte heeft;
- overspannen is geworden of een burn-out heeft die niet gerelateerd is aan een arbeidsconflict.
Ziek en licht arbeidsconflict
Wanneer er een licht arbeidsconflict speelt bij ziekte, zal de ziekte de overhand hebben. In een dergelijk geval zal de bedrijfsarts meestal concluderen dat de werknemer ziek is.
Dat wil dus ook zeggen, dat het loon doorbetaald moet worden volgens de geldende regels. Ook hier zal de werknemer gewoon moeten proberen te re-integreren wanneer dat kan.
Ziek met ongerelateerd arbeidsconflict
Het komt regelmatig voor dat een werknemer zich ziek meldt, maar dat er tevens reeds een arbeidsconflict speelt. De ziekmelding is echter totaal ongerelateerd aan het arbeidsconflict. Denk aan de situatie waarin de werknemer in conflict is met zijn werkgever over zijn functioneren, maar de werknemer de griep krijgt.
In een dergelijk geval zal de bedrijfsarts waarschijnlijk ook concluderen dat er sprake is van ziekte en dat volgens de regels van ziekte gehandeld moet worden.
Ziek direct na arbeidsconflict
Een van de typische situaties bij arbeidsconflicten is het geval waarin het arbeidsconflict op de werkvloer ontstaat, waarna de werknemer zich de volgende dag ziek meldt. De werknemer kan op dat moment zeker klachten hebben, maar die worden voornamelijk veroorzaakt door de situatie op de werkvloer.
Dit is een lastige situatie voor een bedrijfsarts, want is de werknemer écht ziek en arbeidsongeschikt of is hij ‘slechts’ arbeidsongeschikt door het arbeidsconflict (‘situatief arbeidsongeschikt’)? In dat laatste geval zou het oplossen van het arbeidsconflict ook de ziekte van de werknemer oplossen en zou re-integratie geen oplossing zijn (het geschil tussen werkgever en werknemer blijft dan immers gewoon bestaan).
Afhankelijk van het oordeel van de bedrijfsarts wordt in beginsel de juiste weg gekozen: re-integratie of conflictoplossing. Werkt de werknemer niet mee aan de juiste oplossing, dan zal de werkgever in beginsel het loon stopzetten. Dat komt voornamelijk voor wanneer de bedrijfsarts vindt dat er sprake is van een arbeidsconflict, terwijl de werknemer ziek thuis blijft zitten (hij heeft immers fysieke en psychische klachten) en weigert mee te werken aan het oplossen van het conflict, vaak via mediation.
Ziekmelding na arbeidsconflict, maar niet ziek
Wanneer de werknemer zich ziek heeft gemeld na het arbeidsconflict, maar geen klachten heeft, is de keuze relatief simpel. In een dergelijk geval zal er sprake zijn van een arbeidsconflict en niet van ziekte. Er zal dus gewerkt moeten worden aan een oplossing van het conflict.
Werkt de medewerker niet mee en houdt hij zich ziek, dan zal de werkgever in de regel zijn loon stopzetten.
Wie beslist of er sprake is van ziekte of van een arbeidsconflict?
De werkgever en werknemer zijn meestal zelf niet degenen die kunnen beslissen of er sprake is van ziekte of van een arbeidsconflict. Daarom heeft de werkgever een bedrijfsarts of arbo-arts, die hem bijstaat en die de eerste inschatting maakt voor wat betreft de ziekte van de werknemer.
Het kan natuurlijk zo zijn dat werkgever of werknemer het niet eens zijn met het oordeel van de bedrijfsarts of arbo-arts. Als de werkgever het oneens is met de arts, is dat meestal omdat de werkgever vindt dat de werknemer niet ziek is, terwijl de arts vindt van wel. Is de werknemer het oneens met de arts, dan is dat meestal omdat de werknemer vindt dat hij juist wél ziek is, terwijl de arts heeft geoordeeld dat er sprake is van een arbeidsconflict.
De werkgever heeft het middel om het loon stop te zetten, indien hij meent dat de werknemer niet ziek is. In dat geval, kan de werknemer alsnog zijn loon vorderen, maar enkel indien hij een deskundigenverklaring van de arts van het UWV heeft. Heeft hij die niet, dan kan geen succesvolle loonvordering bij de rechter plaatsvinden.
Vooral de situatie waarin de werknemer zich direct na het arbeidsconflict ziek meldt, geeft de meeste problemen en zorgt voor de meeste geschillen die gaan over ziekte of arbeidsconflict.
Ziek of arbeidsconflict
Wanneer een werknemer zich ziek meldt, zal hij vaak ook écht ziek zijn. In die gevallen, moet de werkgever het loon doorbetalen en moet de werknemer re-integreren. Het komt echter ook voor, dat er eigenlijk sprake is van een arbeidsconflict. Vaak staan werknemer en werkgever lijnrecht tegenover elkaar.
Het is voor zowel werkgever als werknemer aan te raden om in een zo vroeg mogelijk stadium juridisch advies in te winnen. Zo voorkomt de werkgever dat hij onnodig loon betaalt of moet betalen aan een werknemer die niet werkt, terwijl de werknemer er zo voor zorgt dat hij in elk geval zijn loon veiligstelt.
