Wanneer u een onderneming start, moet u een handelsnaam hebben. Zodra u eenmaal onder die handelsnaam handelt, wilt u tevens niet, dat ook anderen ermee gaan handelen. Dat creëert immers verwarring en kost u omzet. De wetgever is het daarmee eens: daarom zijn er regels rondom de handelsnaam gemaakt.
Dit artikel gaat over die handelsnaam. Wat is toegestaan als handelsnaam en wat niet? Hoe zit het met een handelsnaam als merk? Wat kunt u doen tegen inbreuk op de handelsnaam?
Welke handelsnamen zijn toegestaan?
De hoofdregel bij de handelsnaam is: alles is toegestaan. U mag de letters van uw naam door elkaar gooien, u mag een totaal verzonnen woord gebruiken, u mag een woord uit het Nederlands of uit een andere taal gebruiken. Et cetera, et cetera: er zijn onnoemelijk veel combinaties mogelijk.
Er zijn echter enkele uitzonderingen op die regel en die zijn nu net interessant. Het betreft daarbij:
- De voornaam of achternaam van iemand anders gebruiken;
- De rechtsvorm niet noemen of een onjuiste rechtsvorm gebruiken;
- Inbreuk maken op de handelsnaam van iemand anders;
- Het geven van een onjuiste indruk door de handelsnaam.
Wij zullen deze vier belangrijke uitzonderingen hierna behandelen.
1. Voornaam of achternaam van iemand anders gebruiken
Uw onderneming mag geen handelsnaam gebruiken die het doet lijken dat de onderneming niet van u, maar van iemand anders is. Heet u Jeroen de Bakker, dan mag u uw onderneming niet Drogisterij Josef Zwart noemen.
Ook een handelsnaam die maar een klein beetje ervan afwijkt is niet toegestaan: Drogisterij Josef Swart mag dus óók niet.
Dan is er weer een uitzondering op een uitzondering: neemt u een onderneming over, dan mag u wél de betreffende handelsnaam blijven voeren.
Kortom: u hoeft uw eigen naam niet te gebruiken, maar het gebruiken van andermans naam als handelsnaam is vaak niet toegestaan.
2. Rechtsvorm niet noemen of een onjuiste rechtsvorm noemen
De wet geeft als regel dat bijvoorbeeld een rechtspersoon als de bv, ook daadwerkelijk in zijn handelsnaam opgenomen moet hebben dat het een bv betreft. Dat is ook logisch: er is immers in beginsel geen aansprakelijkheid voor bestuurders en aandeelhouders, dus dat houdt een extra risico in voor degene die zaken doet met de bv.
Aan de andere kant, is het niet toegestaan om een handelsnaam te gebruiken die in strijd met de waarheid suggereert dat er een bepaalde rechtsvorm wordt gevoerd. Denk daarbij aan de eenmanszaak Drogisterij Josef Zwart b.v.
3. Inbreuk maken op de handelsnaam van iemand anders
Van het maken van inbreuk op de handelsnaam van iemand anders is over het algemeen wel bekend dat dat niet mag, maar wat mag precies niet?
Het gaat daarbij om het maken van inbreuk op de handelsnaam die een ander eerder gebruikte. Kleine afwijkingen zijn ook niet toegestaan wanneer die verwarring kunnen veroorzaken bij ‘het publiek’ (dan gaat het meestal om de klanten). Heet de directe concurrent bijvoorbeeld Meditech, dan is Medtech niet toegestaan.
Zoals gezegd: uw eigen naam mag u gebruiken in de handelsnaam, maar ook dan mag u geen verwarring creëren. Heeft u een naam die erg lijkt op die van een onderneming, dan kan dat dus betekenen dat u uw naam niet mag gebruiken. Heet u Pieter Heineken en wilt u bier gaan brouwen, dan mag u uw brouwerij niet Heineken Bierbrouwerij noemen.
Het gaat erom dat er verwarring kan ontstaan, niet dat deze ook daadwerkelijk is ontstaan. Ook wanneer er een kwestie van verwarring bekend is, hoeft dat niet per se te betekenen dat de handelsnaam verwarrend is.
Bij het beoordelen van de vraag of er sprake is van een gevaar van verwarring, wordt gekeken naar onder meer het soort werkzaamheden dat wordt uitgevoerd en de plaats van de onderneming. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat er in Leeuwarden een Installatiebedrijf De Vries zit, terwijl een totaal ongerelateerd bedrijf met dezelfde handelsnaam ook in Maastricht opereert.
4. Het geven van een onjuiste indruk door de handelsnaam
De handelsnaam hoeft niet per se het bedrijf te beschrijven. Het is dus toegestaan dat een installatiebedrijf bijvoorbeeld de handelsnaam Kaliko draagt. Wat echter niet is toegestaan is het geven van een verkeerde indruk van de werkzaamheden van de onderneming.
Een duidelijk voorbeeld is het installatiebedrijf dat Autohandel De Vries heet, terwijl er nooit in auto’s wordt gehandeld, maar enkel badkamers worden aangelegd.
Moet ik mijn handelsnaam registreren?
Natuurlijk wilt u niet dat iemand anders er met uw handelsnaam vandoor gaat. Het registreren van de handelsnaam is echter niet nodig om bescherming te krijgen.
Zodra u gaat handelen onder de naam van uw onderneming, heeft u bescherming van de wet. Dat geldt ook indien u de handelsnaam nog niet in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel heeft ingeschreven.
Van de andere kant: het enkele inschrijven van de handelsnaam bij de Kamer van Koophandel levert geen bescherming op als u niet handelt. Ook het gebruiken van de naam voor bijvoorbeeld een vereniging of stichting die niet handelt, zorgt niet voor bescherming ervan.
Registratie handelsnaam
Een sterkere bescherming voor de handelsnaam kan worden verkregen door de handelsnaam te registreren als ‘merk’. Dat kan alleen bij handelsnamen die niet beschrijvend zijn en kost meestal enkele honderden euro’s.
Bij het registreren van de handelsnaam als merk, wordt gekeken of de handelsnaam daarvoor in aanmerking komt. Is dat het geval, dan krijgt de houder van het merk het exclusieve recht om het merk te gebruiken in een bepaald gebied.
Ook productnamen kunnen op deze manier worden geregistreerd. Deze hebben geen bescherming zoals de handelsnaam dat heeft, dus moeten via registratie worden beschermd.
Inbreuk op handelsnaam
Bij inbreuk op een handelsnaam, kunt u aan beide zijden staan:
- Er wordt door iemand anders inbreuk gemaakt op uw handelsnaam. In dat geval kunt u er vaak iets aan doen. Denk aan het verzoeken om te staken met het gebruik van de naam en het vorderen van schadevergoeding wegens het onrechtmatig gebruiken van de naam. Het is verstandig om de mogelijkheden met een jurist te bespreken.
- Er is iemand die u beschuldigt van het maken van inbreuk kop zijn/haar handelsnaam. In een dergelijk geval is het van belang om te bekijken of u inderdaad een van bovenstaande regels (of een andere regel) overtreedt. Is dat niet het geval (of is er sprake van een uitzondering op de uitzondering), dan kunt u de handelsnaam blijven gebruiken. Maakt u wel inbreuk, dan is het verstandig om het gebruik van de handelsnaam te staken. Ook in dit geval is het een goed idee om in elk geval samen met een jurist te bekijken wat uw positie is.
Handelsnaam – Conclusie
De handelsnaam van een onderneming is een groot bezit van de onderneming. Hij is herkenbaar en (dus) hangt er goodwill aan vast.
Zoals hierboven te zien is, zijn er flink wat regels rondom de handelsnaam. Het is verstandig om in elk geval in de gaten te houden dat u met uw handelsnaam geen inbreuk maakt op andermans handelsnaam.
Mocht u toch in een conflict verzeild raken, dan staan wij uiteraard voor u klaar.
