Zo’n 800.000 ondernemingen in Nederland maken er gebruik van en daarmee is het de grootste rechtsvorm na de eenmanszaak: de besloten vennootschap, ook wel ‘bv’ genoemd (kleine letters!).
In dit artikel wordt de besloten vennootschap beschreven. Wat is een besloten vennootschap precies? Hoe wordt de bv opgericht? Welke bevoegdheden heeft het bestuur van de bv? Hoe zit het met aansprakelijkheid?
Besloten vennootschap (bv)
De bv is een kapitaalvennootschap. Het houdt in, dat het kapitaal van de vennootschap bijeengebracht wordt door aandeelhouders en dat de bv wordt opgericht. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de maatschap en de vof, die personenvennootschappen (op basis van een overeenkomst) zijn.
De wet geeft de bv rechtspersoonlijkheid en dus is elke besloten vennootschap een rechtspersoon. Dat houdt in, dat de bv zelf drager kan zijn van rechten en plichten. Het houdt daardoor ook een scheiding in van het vermogen van de aandeelhouders en bestuurders en het vermogen van de bv zelf. De schuldeisers van de besloten vennootschap kunnen in beginsel niet aan het vermogen van oprichters, aandeelhouders of bestuurders en omgekeerd kunnen hun schuldeisers niet aan het vermogen van de bv komen (maar er kan natuurlijk wel beslag worden gelegd op de aandelen van aandeelhouders van de bv).
De besloten vennootschap is ‘besloten’. Dat houdt in, dat er een beperkte kring van aandeelhouders is. Die aandeelhouders staan genoteerd in een register dat wordt bijgehouden door het bestuur van de bv.
Oprichting bv
Het oprichten van een besloten vennootschap gebeurt bij de notaris. Die maakt een notariële akte op, die wordt ondertekend door alle aandeelhouders en (indien dat niet geheel overlapt) alle oprichters.
De akte bevat de statuten van de bv. In de statuten staat de naam, de zetel (plaats) en het doel van de besloten vennootschap. Ook worden vaak allerhande andere bepalingen die van belang zijn voor de vennootschap opgenomen.
De naam van de bv moet voldoen aan het bepaalde uit de handelsnaamwet (mag dus niet hetzelfde zijn als een bestaande bedrijfsnaam) en moet starten of eindigen met de woorden ‘Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid’, of de afkorting ‘B.V.’. De zetel van de bv mag niet in het buitenland liggen.
In de statuten staat tevens het bedrag per aandeel, het bedrag van het maatschappelijke kapitaal (totale waarde uit te geven aandelen), het geplaatste kapitaal (daadwerkelijk uitgegeven aandelen) en het gestorte kapitaal (aandelen die zijn betaald). Vóór 1 oktober 2012 was ook een verplichte minimumstorting van 18.000 euro nodig, maar dat is inmiddels afgeschaft. De besloten vennootschap moet verplicht worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Reeds handelen voor een bv in oprichting is mogelijk, maar brengt in beginsel wel privéaansprakelijkheid met zich mee. Meer hierover is te lezen in het artikel over de bv in oprichting.
Besluitvorming in de bv
Binnen de besloten vennootschap, zijn de taken verdeeld. De belangrijkste ‘organen’ van de bv, zijn de aandeelhoudersvergadering en het bestuur.
Daarbij heeft de aandeelhoudersvergadering in principe alle bevoegdheden, tenzij die door de wet of de statuten aan het bestuur of aan een ander orgaan zijn toegekend. Zo besluiten de aandeelhouders over wat er met de winst gebeurt en over het benoemen en het ontslag van bestuurders van de bv.
Het bestuur is belast met de dagelijkse gang van zaken in de besloten vennootschap. Zij vervullen hun taak naar het belang van de bv en de onderneming. Ze hoeven dat dus niet enkel te doen in het belang van de aandeelhouders, maar in het belang van alle betrokkenen (ook werknemers bijvoorbeeld). In de statuten kunnen aanvullende bevoegdheden voor het bestuur worden opgenomen.
Eventueel is het mogelijk dat ook andere groepen nog inspraak hebben in de bv, zoals bijvoorbeeld een ondernemingsraad of een raad van commissarissen. Deze organen hebben een veel minder vergaande beslissingsbevoegdheid, hoewel een raad van commissarissen wel de bevoegdheden van de aandeelhoudersvergadering (gedeeltelijk) inperkt.
Uiteraard geldt, dat bij kleine vennootschappen geen ondernemingsraad of raad van commissarissen bestaat. Daarnaast zijn dan vaak de rol van aandeelhouder en bestuurder vereenzelvigd in één directeur-grootaandeelhouder. De vragen ‘wie is bevoegd’ en eventuele conflicten daaromtrent spelen dan uiteraard nauwelijks meer.
Bestuurdersaansprakelijkheid voor bestuurders van de bv
De bestuurders van de bv zijn in beginsel niet aansprakelijk met hun privévermogen. Bij de bv zijn echter een groot aantal uitzonderingen, waarbij bestuurders wél aansprakelijk kunnen worden gehouden. Deze worden in beginsel onderverdeeld in:
- Interne bestuurdersaansprakelijkheid
- Het nemen van onverantwoorde risico’s, waarna de rest van de bestuurders (of de curator) de bestuurder privé aansprakelijk stelt.
- Externe bestuurdersaansprakelijkheid
- Kennelijk onbehoorlijk bestuur (bijvoorbeeld vanwege het niet voeren van een goede administratie of het niet deponeren van jaarstukken bij de Kamer van Koophandel);
- Ketenaansprakelijkheid (afdrachtplicht bij aannemers);
- Meldingsplicht betalingsonmacht niet nagekomen aan fiscus, UWV of pensioenfonds;
- Onrechtmatige daad;
- Specifieke wettelijke bepalingen. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat de besloten vennootschap moet worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Wordt dat vergeten, maar worden er wel reeds handelingen verricht door de bestuurders, dan zijn zij hoofdelijk aansprakelijk. Dat is ook het geval bij onverantwoorde dividenduitkeringen en onverantwoorde inkoop van eigen aandelen.
Het is verstandig om bij specifieke vragen de hulp van een jurist in te roepen. Toch liever nog eerst zelf verder lezen? Meer informatie kan worden gevonden in het artikel over bestuurdersaansprakelijkheid.
Conflicten in de bv
Het komt regelmatig voor dat er conflicten ontstaan in een bv. Een conflict tussen aandeelhouders en bestuur is vaak snel opgelost: de betreffende bestuursleden worden simpelweg ontslagen door het bestuur.
Conflicten tussen aandeelhouders onderling, komen ook regelmatig voor. Gezien het feit dat het aanzienlijk lastiger is om de aandelen van een bv te verkopen dan die van een (beurs)nv, kan dat wel voor grote problemen leiden. Meer daarover (inclusief oplossingen) kan worden gevonden in het artikel over de geschillenregeling.
Bij conflicten binnen een besloten vennootschap, is het aan te raden om u te laten bijstaan door een jurist. Het vennootschapsrecht is (erg) omvangrijk en ingewikkeld en het is erg gemakkelijk om fouten te maken in het correct aanpakken van een dergelijk conflict.
Conclusie – Besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap is een rechtsvorm die met veel regels is omgeven. Het aantal wettelijke voorschriften en regels is aanzienlijk hoger dan bij de eenmanszaak, maar daar krijgt de bv-aandeelhouder/bestuurder ook een organisatie voor terug die meer mogelijkheden biedt.
Gezien de grote hoeveelheid regelgeving en de vaak grote belangen, is het verstandig om bij vragen en problemen rondom de bv een jurist in te schakelen.
