Wanneer u een dagvaarding uitstuurt of ontvangt, zult u (wanneer de zaak niet wordt ingetrokken) voor de rechter moeten verschijnen. Dit gebeurt altijd bij de rechtbank.
In dit artikel zal worden beschreven wat een rechtbank precies doet, hoe dat zit in de verschillende rechtsgebieden en wat er gedaan kan worden wanneer je het oneens bent met het vonnis van de rechtbank.
Rechtbank
De rechtbank is het ‘gerecht in eerste aanleg’ in Nederland. Dat houdt in dat de eerste rechter die u in een geschil tegenkomt de rechter in de rechtbank is. Dit geldt voor alle rechtsgebieden (bestuursrecht, strafrecht en civiel recht).
Ook zaken voor de kantonrechter vinden plaats in de rechtbank. Sinds 2001 zijn de kantonrechters namelijk onderdeel van de rechtbank en worden zij aangeduid met ‘sector kanton’.
Rechtbank civiel recht
De rechtbank in het civiele recht komt aan de orde doordat iemand een dagvaarding of verzoekschrift heeft ingediend of heeft ontvangen.
Een dagvaarding wordt uitgereikt door een gerechtsdeurwaarder aan de gedaagde, een verzoekschrift wordt ingediend bij de rechtbank. In beide gevallen wordt er een zittingsdatum bij de rechtbank gepland en wordt de zaak op dat moment behandeld.
Rechtbank strafrecht
De rechtbank in het strafrecht behandelt zowel misdrijven als overtredingen. Hier wordt wel een onderscheid gemaakt tussen de moeilijkheid en de zwaarte van het feit.
Zwaardere en moeilijkere zaken worden door drie rechters, de meervoudige kamer, bekeken. Gemakkelijkere zaken (maximaal één jaar gevangenisstraf) worden door één rechter, de politierechter, behandeld. Zowel de zittingen van de meervoudige kamer als de zittingen van de politierechter vinden plaats in de rechtbank.
Rechtbank bestuursrecht
De rechtbank in het bestuursrecht is een plaats waar in eerste instantie recht wordt gesproken over een besluit van een bestuursorgaan.
Voordat de bestuursrechter bij de rechtbank de zaak aanneemt, zal wel vaak eerst bezwaar moeten worden gemaakt. Ook zal soms in administratief beroep moeten worden gegaan voordat er een beroep op de rechtbank kan worden gedaan.
Niet eens met vonnis rechtbank
Wanneer u het niet eens bent met een vonnis dat is gewezen in de rechtbank, kunt u vaak in hoger beroep gaan. Waar dat precies gebeurt is afhankelijk van met welke zaak u in eerste instantie bij de rechtbank bent binnengekomen.
Meestal zal hoger beroep bij het gerechtshof plaatsvinden, maar wanneer u bij de rechtbank binnen bent gekomen met een zaak voor de sector bestuursrecht, zijn er afwijkende mogelijkheden om in beroep te gaan.
De rechtbank is overigens een verplichte stap die genomen moet worden. Direct in naar het gerechtshof gaan met een geschil zonder eerst bij de rechtbank te zijn geweest, is niet mogelijk.
Meer informatie hierover kunt u vinden in het artikel over hoger beroep.
Rechtbank – Conclusie
De rechtbank is de plaats waar geschillen in zowel het civiele recht, het strafrecht als het bestuursrecht worden beslecht door een rechter. Voordat er naar de rechtbank gegaan kan worden moet er in het bestuursrecht vaak bezwaar worden gemaakt, in het civiele recht en het strafrecht zijn er geen ‘keiharde’ vereisten (al moet in het civiele recht wel vooraf contact zijn geweest met de wederpartij). Bent u het niet eens met een uitspraak die in de rechtbank is gedaan door een rechter, dan is hoger beroep mogelijk, meestal bij het gerechtshof.
