Veel verzekeraars maken er gebruik van: de onderlinge waarborgmaatschappij. In dit artikel zal worden besproken wat een onderlinge waarborgmaatschappij precies is.
Onderlinge waarborgmaatschappij
De onderlinge waarborgmaatschappij, ook vaak ‘de onderlinge’ genoemd, is een rechtsvorm voor een onderneming, net als een bv en een eenmanszaak zijn. De onderlinge waarborgmaatschappij lijkt erg op de coöperatie.
De onderlinge waarborgmaatschappij is een vereniging waarbij in de notariële akte is opgenomen dat zij een onderlinge waarborgmaatschappij is. Dat houdt dus in dat in beginsel de regels voor de vereniging van toepassing zijn. De onderlinge waarborgmaatschappij mag enkel het verzekeringsbedrijf uitoefenen en moet dan ook in de statuten hebben staan dat het doel is om met haar leden verzekeringsovereenkomsten te sluiten.
Aangezien de onderlinge waarborgmaatschappij is gebaseerd op de vereniging, zou het voor de hand liggen dat ook de onderlinge waarborgmaatschappij geen winst mag verdelen onder haar leden. Dit is niet het geval: de wetgever heeft bepaald dat er hier een uitzondering wordt gemaakt. De onderlinge waarborgmaatschappij mag haar winst onder haar leden verdelen. In tegenstelling tot de vereniging is deze vorm dan ook een geschikte vorm om een onderneming in te drijven. Gezien de wettelijke beperkingen is de enige onderneming die deze rechtsvorm kan gebruiken de verzekeringsmaatschappij. Voor andere ondernemingen kan de coöperatie een alternatief voor de bv of de nv zijn.
Naamgeving onderlinge waarborgmaatschappij (U.A. – B.A. – W.A.)
Er zijn enkele wettelijke regels voor de naam die een onderlinge waarborgmaatschappij mag dragen. In het kort komt het erop neer dat de term ‘onderling’ of ‘wederkerig’ in de naam moet zitten, net als het feit dat er U.A., B.A. of W.A. achter de naam moet staan.
U.A. betekent ‘uitsluiting van aansprakelijkheid’, B.A. ‘beperkte aansprakelijkheid’ en W.A. ‘wettelijke aansprakelijkheid’. Deze vormen van aansprakelijkheid zien op de aansprakelijkheid voor leden of oud-leden om bij te dragen aan een tekort bij de onderlinge waarborgmaatschappij.
De onderlinge waarborgmaatschappij behoort dus zowel haar rechtsvorm als de aansprakelijkheid van de leden in de naam te verwerken (behalve in reclames en telegrammen). Een voorbeeld is zorgverzekeraar CZ, die officieel “Onderlinge Waarborgmaatschappij CZ groep Zorgverzekeraar U.A.” heet.
Oprichting van de onderlinge waarborgmaatschappij
Het oprichten van een onderlinge waarborgmaatschappij gaat hetzelfde als het oprichten van een vereniging. Dit gebeurt bij de notaris, die een notariële akte opmaakt. Daarin staan de statuten van de onderlinge waarborgmaatschappij, inclusief naam, zetel en doel. Er moeten minimaal twee oprichters zijn.
In de notariële akte worden daarnaast de verplichtingen van de leden tegenover de onderlinge waarborgmaatschappij opgenomen. Ook de wijze van het bijeenroepen van de algemene vergadering en het ontslaan en benoemen van bestuurders moet worden vastgelegd.
Ten slotte moet de onderlinge waarborgmaatschappij in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel worden ingeschreven. Doen de bestuurders dat niet, dan zijn zij hoofdelijk aansprakelijk voor de rechtshandelingen die zij verrichten in naam van de onderlinge waarborgmaatschappij.
Bevoegdhedenverdeling onderlinge waarborgmaatschappij
Bij de onderlinge waarborgmaatschappij zijn de bevoegdheden in beginsel hetzelfde verdeeld als bij de vereniging. De dagelijkse gang van zaken is in handen van het bestuur, de ledenvergadering heeft alle andere bevoegdheden die niet aan het bestuur (of aan andere organen) toekomen.
In de ledenvergadering heeft elk lid in beginsel één stem, anders dan bij de bv en de nv, waar stemrechten samenhangen met de grootte van het ingebrachte kapitaal. Uit de ledenvergadering wordt het bestuur gekozen.
Onderlinge waarborgmaatschappij en structuurregime
In de statuten van de onderlinge waarborgmaatschappij kan worden opgenomen dat er een raad van commissarissen moet worden ingesteld. Wanneer dit niet in de statuten staat, kan die verplichting ook volgen uit het feit dat het structuurregime van toepassing is.
Dit structuurregime is van toepassing wanneer de onderlinge waarborgmaatschappij drie achtereenvolgende jaren een geplaatst kapitaal van 16 miljoen euro (inclusief reserves) op de balans heeft staan, er een ondernemingsraad is ingesteld en er ten minste 100 werknemers in Nederland werken.
Staat vast dat het structuurregime van toepassing is op de onderlinge waarborgmaatschappij, dan moet dus een raad van commissarissen worden ingesteld. Die raad van commissarissen heeft als belangrijkste taak het controleren van het bestuur. Daarnaast moeten bepaalde belangrijke bestuursbesluiten worden goedgekeurd en gaat de raad van commissarissen over het benoemen en schorsen van bestuurders. Commissarissen dragen zelf nieuwe commissarissen voor, de ledenvergadering kan die voordracht dan goedkeuren en de nieuwe commissaris benoemen.
Voor meer informatie hierover kan verder worden gelezen in het artikel over de structuurvennootschap.
Onderlinge waarborgmaatschappij – Conclusie
De onderlinge waarborgmaatschappij is een rechtsvorm die enkel mag worden gebruikt om het verzekeringsbedrijf in uit te oefenen. In de kern is de onderlinge waarborgmaatschappij een vereniging (die erg op de coöperatie lijkt). De onderlinge waarborgmaatschappij heeft dan ook leden en geen aandeelhouders. Verschil met de vereniging is dat er wél winstuitkeringen aan de leden mogelijk zijn.
De onderlinge waarborgmaatschappij is dus een rechtsvorm die een alternatief kan zijn voor een nv (de enige andere rechtsvorm die een verzekeringsmaatschappij mag gebruiken). Voor ondernemingen die geen verzekeringsbedrijf uitoefenen zijn de bv, de nv of de coöperatie alternatieven.
