Wanneer er een overeenkomst tot stand komt, wordt die normaal gesproken gesloten uit vrije wil tussen beide partijen. Die vrije wil is dan gegrond op goede informatie en op correcte omstandigheden. Toch is dat soms niet het geval: er is dan sprake van wilsgebreken. Dat kan ook het geval zijn wanneer er sprake is van bedreiging.
Bedreiging als wilsgebrek
Bedreiging kennen we uiteraard als delict uit het strafrecht, waarover meer kan worden gelezen in het artikel over bedreiging. Toch heeft het ook invloed op het civiele recht, bijvoorbeeld bij het aangaan van overeenkomsten.
Volgens de wet is er sprake van bedreiging wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door onrechtmatig deze of een derde met enig nadeel in persoon of goed te bedreigen. De bedreiging moet zodanig zijn dat een redelijk oordelend mens daardoor kan worden beïnvloed.
In simpelere bewoordingen: er is sprake van bedreiging wanneer iemand een ander een rechtshandeling laat verrichten door hem of een ander onrechtmatig te bedreigen met schade aan hemzelf of aan een van zijn goederen. Dat moet dan wel een serieuze bedreiging zijn die door elk ‘redelijk oordelend mens’ als bedreigend zou worden opgevat.
Gevolg voor de overeenkomst bij bedreiging
Wanneer er een overeenkomst wordt gesloten onder bedreiging met nadeel in persoon of goed zoals hierboven is beschreven, kan de overeenkomst vernietigd worden. Dit kan enkel degene doen die bedreigd is, degene die heeft bedreigd kan de overeenkomst niet vernietigen.
Dat houdt in dat de overeenkomst juridisch gezien nooit heeft bestaan. Als een van beide partijen de overeenkomst al heeft nagekomen, moet deze prestatie ongedaan worden gemaakt. Dat houdt in dat geld terug moet worden betaald wegens onverschuldigde betaling, terwijl al geleverde goederen kunnen worden opgeëist op grond van de eigendom ervan.
Voorbeeld vernietigbaarheid overeenkomst door bedreiging
Een voorbeeld van een soort van bedreiging waarbij er vernietigbaarheid is, is bijvoorbeeld het volgende geval:
Mike zegt tegen Ken dat hij zijn huis moet verkopen aan hem voor een veel te lage prijs. Als hij dat niet doet, zal Mike de dochter van Ken ontvoeren. Ken kiest eieren voor zijn geld en besluit te tekenen. Het huis wordt verkocht. Behalve dat Mike’s gedrag strafbaar is, kan Ken de overeenkomst vernietigen op basis van bedreiging. Mike kan dus geen nakoming van de overeenkomst meer vorderen.
Bedreiging – Conclusie
Bedreiging is een delict in het strafrecht en is tevens één van de vier wilsgebreken. Wanneer iemand een overeenkomst aangaat terwijl er sprake is van bedreiging, kan die overeenkomst vernietigd worden door degene die bedreigd is. Dat houdt in dat de overeenkomst juridisch gezien nooit bestaan heeft.
Wanneer er sprake is van bedreiging bij het aangaan van een overeenkomst, kan die overeenkomst vernietigd worden. Gaat de wederpartij niet akkoord, dan kan het verstandig zijn om een jurist in te schakelen. Dat geldt ook wanneer de wederpartij u beschuldigt van bedreiging en daarom de overeenkomst wil vernietigen, terwijl u het er niet mee eens bent. Schakel de jurist zo snel mogelijk in: hoe eerder, hoe beter hij/zij de zaak kan voorbereiden en hoe groter de kans op een gunstige uitkomst.
