Een stalker is vaak een ex-partner of bewonderaar/fan van iemand. De stalker gaat over de grenzen van wat acceptabel is heen om in het leven van zijn slachtoffer in te breken, met grote spanningen bij het slachtoffer tot gevolg.
Dit artikel gaat over stalking. Er zal onder andere worden beschreven wanneer iemand voor stalking veroordeeld kan worden, welke straf op stalking staat en hoe het zit met poging tot stalking.
Stalking
Stalking is volgens het Wetboek van Strafrecht een zwaar delict: een misdrijf. Het wordt omschreven als het wederrechtelijk, stelselmatig, opzettelijk inbreuk maken op eens anders persoonlijke levenssfeer met het oogmerk de ander te dwingen iets te doen, iets niet te doen, iets te dulden of vrees aan te jagen.
Er moet dus aan een aantal voorwaarden worden voldaan voordat er over stalking gesproken kan worden. Allereerst moet er een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer zijn. Die inbreuk moet opzettelijk én wederrechtelijk (tegen de wet) zijn. Daarnaast moet de inbreuk niet eenmalig, maar stelselmatig plaatsvinden. Ten slotte moet het doel van de acties zijn iemand dwingen iets (niet) te doen, iets te dulden of iemand vrees aan te jagen (bang te maken). Pas als aan al deze voorwaarden is voldaan, is er sprake van stalking.
Het Wetboek van Strafrecht spreekt overigens officieel niet over ‘stalking’, maar over ‘belaging’. Dit is enigszins verwarrend in het normale spraakgebruik, aangezien de term ‘belaging’ of ‘belager’ vaak wordt gebruikt in combinatie met het misdrijf (zware) mishandeling. Stalking is een duidelijkere omschrijving.
Net als bijvoorbeeld smaad of afdreiging is stalking een zogenaamd ‘klachtdelict’. Dat houdt in dat er geen vervolging plaatsvindt tegen een stalker, tenzij het slachtoffer aangifte heeft gedaan.
De hoogte van de straf voor stalking
Zoals hierboven al is aangegeven, is stalking een misdrijf. Ondanks dat het vaak een licht delict lijkt, kan het een forse invloed hebben op het leven van het slachtoffer. De wetgever heeft dan ook een forse maximumstraffen aan stalking gegeven: maximaal een gevangenisstraf van 3 jaar of een geldboete van de vierde categorie (19.500 euro).
Ook taakstraffen zijn bijvoorbeeld mogelijk. Voor meer algemene informatie kan worden gekeken in het artikel over straffen.
Poging tot stalking
Poging tot stalking is theoretisch gezien wel mogelijk, maar zal in de praktijk weinig voorkomen. Een slachtoffer zal immers meestal pas aangifte doen wanneer hij of zij meerdere malen last heeft gehad van de stalker. Op dat moment is het volledige delict meestal al voltooid en is er geen sprake meer van poging tot stalking, maar kan ‘gewoon’ stalking ten laste worden gelegd.
De maximumstraf voor poging tot stalking is een gevangenisstraf van 2 jaar.
Recidive: meerdere malen iemand stalken
Stalking is pas strafbaar wanneer er sprake is van van ‘stelselmatigheid’. Dat wil dus zeggen dat de dader sowieso meerdere malen inbreuk heeft gemaakt op iemands persoonlijke levenssfeer. Toch kan stalking als misdrijf ook meerdere malen voorkomen: denk aan het stalken van meerdere personen of aan het veroordeeld worden voor stalking van iemand en daarna toch doorgaan met stalking.
In het eerste geval is van belang of de afzonderlijke personen in één voortdurende handeling gestalkt werden (bijvoorbeeld wanneer een echtpaar gestalkt wordt) of dat dit moet worden gezien als twee aparte misdrijven (bijvoorbeeld twee niet met elkaar verbonden personen). In het laatste geval zal de maximumstraf met 1/3 verhoogd worden naar 4 jaar. In beide gevallen zal de rechter rekening houden met het feit dat er niet één, maar meerdere personen gestalkt worden.
In het tweede geval (na een veroordeling en straf wederom stalking plegen) is er sprake van recidive. De dader kan bij een nieuwe veroordeling rekenen op een hogere straf omdat de rechter rekening zal houden met het feit dat de eerste straf niets heeft geholpen en omdat de rechter een eventuele voorwaardelijke straf om zal zetten naar een onvoorwaardelijke straf. Is de nieuwe veroordeling binnen vijf jaar na de oude, dan is ook de maximumstraf met 1/3 verhoogd naar 4 jaar.
Stalking – Conclusie
Stalking is een misdrijf waarbij er wederrechtelijk, opzettelijk, stelselmatig inbreuk wordt gemaakt op iemands persoonlijke levenssfeer met het oogmerk om iemand te dwingen iets (niet) te doen, iemand te dwingen iets te dulden of iemand vrees aan te jagen. Stalking heet juridisch officieel ‘belaging’. De maximumstraf voor stalking is drie jaar gevangenisstraf, maar dit kan in sommige gevallen oplopen tot vier jaar.
Wanneer u wordt verdacht van stalking, is het verstandig om zo snel mogelijk contact op te nemen met een juridisch specialist.