Onder andere wanneer een dagvaarding wordt ontvangen, wanneer er een onrechtmatige daad wordt gepleegd, wanneer iemand wordt aangehouden en wanneer er sprake is van wanprestatie, kunt u juridische hulp nodig hebben.
De kosten van een vakman op elk vakgebied zijn hoog, dat is niet anders in de juridische wereld. Een advocaat kost meestal tussen de 150 en 300 euro per uur. Dat is veel geld voor een probleem waar u vaak niet zelf om heeft gevraagd. Wanneer u dat niet kunt betalen, kan het zo zijn dat u in aanmerking komt voor een toevoeging: een soort van pro deo advocaat.
Pro deo advocaat
Wat in de volksmond een pro deo advocaat wordt genoemd, is meestal een advocaat die op basis van een ’toevoeging’ werkt, ook wel ‘gesubsidieerde rechtsbijstand’ genoemd. Enkel voor God (‘pro deo’) werkt hij dus niet: hij wordt betaald door de overheid. In dit artikel zal toch term ‘pro deo advocaat’ gebruikt worden, omdat die term bekender is, ondanks dat hij niet geheel juist is.
De pro deo advocaat werkt dus niet helemaal voor niets, maar wordt betaald door de overheid (en voor een klein gedeelte door de rechtzoekende).
Wanneer heeft u recht op een pro deo advocaat?
Niet iedereen heeft recht op een pro deo advocaat. Heeft u een groot vermogen of een hoog inkomen, dan heeft u er geen recht op. De grenzen worden hierna weergegeven en zijn gebaseerd op uw verzamelinkomen van twee jaar terug. Voor 2012 wordt voor deze grenzen gekeken naar uw inkomen en vermogen in 2010, voor 2013 wordt gekeken naar 2011, et cetera.
Voor 2012 is er géén recht op gesubsidieerde rechtsbijstand wanneer het verzamelinkomen van twee jaar geleden boven de 24.900 euro lag (voor alleenstaanden) of boven de 35.200 euro lag (voor gehuwden, samenwonenden of eenoudergezinnen met minderjarig kind).
Tevens is er géén recht op gesubsidieerde rechtsbijstand wanneer uw vermogen van twee jaar terug groter was dan het heffingsvrije vermogen. Dit vermogen mag dus niet groter zijn geweest dan zo’n 20.000 euro per persoon.
Ten slotte wordt er na de rechtszaak gekeken wat het resultaat daarvan was. Is dat een positief resultaat van de helft van het heffingsvrije vermogen of meer, dan vervalt het recht op een pro deo advocaat alsnog.
Twijfelt u of u recht heeft op een pro deo advocaat? Vraag dit dan aan uw advocaat. Tevens kan een advocaat helpen met een verlegging van het peiljaar, hetwelk zinvol is wanneer uw inkomen de afgelopen twee jaar fors gedaald is.
2012: Wat is de eigen bijdrage bij een pro deo advocaat?
Zoals gezegd werkt de pro deo advocaat niet geheel gratis: hij wordt grotendeels betaald vanuit de overheid. De overheid is daarbij van mening dat een rechtzoekende zelf ook een bijdrage zal moeten doen.
Wanneer de gesubsidieerde rechtsbijstand wordt toegewezen, ligt de eigen bijdrage tussen de 127 en 786 euro, afhankelijk van het verzamelinkomen. Daarbij geldt voor 2012:
Eigen bijdrage van 127 euro voor inkomens onder de 24.500 euro (niet alleenstaand) of onder de 17.500 (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 186 euro voor inkomens tussen de 24.501 en 25.400 euro (niet alleenstaand) of tussen de 17.501 en 18.200 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 301 euro voor inkomens tussen de 25.401 en 26.700 euro (niet alleenstaand) of tussen de 18.201 en 19.200 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 510 euro voor inkomens tussen de 26.701 en 29.700 euro (niet alleenstaand) of tussen de 19.201 en 21.000 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 786 euro voor inkomens tussen de 29.701 en 35.200 euro (niet alleenstaand) of tussen de 21.001 en 24.900 euro (alleenstaand).
Wanneer u eerst een diagnosedocument laat opstellen door het juridisch loket, scheelt dat 50 euro voor de eigen bijdrage.
Voor zaken waarin mediation (een soort bemiddeling) is vereist geldt een lagere eigen bijdrage. Deze is afhankelijk van uw inkomen en de duur van de mediation en is 51 euro of 102 euro.
Voor zaken waarin enkel een simpel of licht advies nodig is, geldt ook een lagere bijdragen. Deze is afhankelijk van uw inkomen en is 41 euro of 76 euro.
Voor inkomens hoger dan 35.200 euro (niet alleenstaand) en 24.900 euro (alleenstaand) is er geen recht op een pro deo advocaat.
Oktober 2013: Hogere eigen bijdragen
Door de bezuinigingen op onder meer gesubsidieerde rechtsbijstand die de overheid heeft doorgevoerd in oktober 2013, liggen de bedragen voor de pro deo advocaat aanzienlijk hoger in 2013 dan in 2012. Tevens zijn er extra verhoogde tarieven in het personen- en familierecht ingevoerd, deze worden tussen haakjes aangegeven.
Wanneer u in aanmerking komt voor een pro deo advocaat, ligt de eigen bijdrage tussen de 193 en 811 euro, afhankelijk van het verzamelinkomen. Daarbij geldt voor 2013:
Eigen bijdrage van 193 euro (335 euro voor personen- en familierecht) voor inkomens onder de 24.800 euro (niet alleenstaand) of onder de 17.800 (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 355 euro (406 euro voor personen- en familierecht) voor inkomens tussen de 24.801 en 25.700 euro (niet alleenstaand) of tussen de 17.701 en 18.400 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 507 euro (558 euro voor personen- en familierecht) voor inkomens tussen de 25.701 en 27.000 euro (niet alleenstaand) of tussen de 18.401 en 19.400 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 659 euro (710 euro voor personen- en familierecht) voor inkomens tussen de 27.001 en 30.100 euro (niet alleenstaand) of tussen de 19.401 en 21.300 euro (alleenstaand);
Eigen bijdrage van 811 euro (837 euro voor personen- en familierecht) voor inkomens tussen de 30.101 en 35.600 euro (niet alleenstaand) of tussen de 21.301 en 25.200 euro (alleenstaand).
Wanneer u eerst een diagnosedocument laat opstellen door het juridisch loket, scheelt dat 52 euro voor de eigen bijdrage.
Voor zaken waarin mediation (een soort bemiddeling) is vereist geldt een lagere eigen bijdrage. Deze is afhankelijk van uw inkomen en de duur van de mediation en is 51 euro of 103 euro.
Voor zaken waarin enkel een simpel of licht advies nodig is, geldt ook een lagere eigen bijdrage. Deze is afhankelijk van uw inkomen en is 76 euro of 127 euro. (Personen- en familierecht: 106 euro of 140 euro).
Voor inkomens hoger dan 35.600 euro (niet alleenstaand) en 25.200 euro (alleenstaand) is er geen recht op een pro deo advocaat.
2014, 2015 en verder
De normen voor gesubsideerde rechtsbijstand voor 2014 en verder zijn gepubliceerd op de website van de Raad voor Rechtsbijstand. Het is aan te bevelen om daar te de laatste normen te bekijken.
Hoe krijgt u een pro deo advocaat?
Wanneer u in aanmerking komt voor een pro deo advocaat, kunt u simpelweg een advocaat zoeken die pro deo wil werken. Dit staat vrijwel altijd op de website van de advocaat.
De pro deo advocaat kan op bepaalde manieren aanduiden dat hij dit soort zaken wil aanpakken: dit kan uiteraard met de term ‘pro deo’, maar ook met ‘gesubsidieerde rechtsbijstand’, ‘werken op toevoeging’ of de verouderde term ‘advocaat van onvermogen’.
Neem contact op met de advocaat van uw keuze en vraag hem naar de mogelijkheden van een toevoeging. Uw advocaat zal deze daarna voor u aanvragen bij de Raad voor Rechtsbijstand, dat hoeft u dus niet zelf te doen. Hij krijgt daarna ook bericht over de toewijzing of afwijzing van het verzoek. Daarnaast zal hij u vragen om uw eigen bijdrage te betalen en eventuele griffierechten te voldoen.
Geen recht op pro deo advocaat?
Het kan zo zijn dat u geen recht heeft op een pro deo advocaat. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer u boven de inkomensgrens zit, wanneer u te veel vermogen heeft of wanneer u ondernemer bent. Ook als de opbrengst van de zaak te hoog is (meer dan de helft van het heffingsvrije vermogen, dus zo rond de 10.000 euro) wordt de gesubsidieerde rechtsbijstand achteraf ingetrokken.
Heeft u geen recht op een pro deo advocaat, ook dan is het aan te raden om bij belangrijke problemen juridisch advies in te winnen. Meestal zijn de kosten van juridisch advies aanzienlijk lager dan de schade door het niet vragen van advies. Het inwinnen van juridisch advies kan ook altijd plaatsvinden bij een (goedkopere, maar net zo deskundige) jurist.
Pro deo advocaat – Conclusie
Wanneer u een juridisch geschil hebt, heeft u meestal juridische hulp nodig. Het is mogelijk dat u in aanmerking komt voor een pro deo advocaat, officieel ‘gesubsidieerde rechtsbijstand’ of ’toevoeging’ genoemd. Daar zijn wel inkomensnormen voor: zit u daaronder, dan komt u in aanmerking voor een pro deo advocaat. U zult wel altijd een eigen bijdrage moeten betalen.
Als u een juridisch probleem heeft en daarbij een pro deo advocaat wilt inschakelen, kunt u zich wenden tot een advocaat die deze zaken aanneemt. De advocaat zal daarna het verzoek tot gesubsidieerde rechtsbijstand indienen. Alles dat u dus hoeft te doen, is contact opnemen met een advocaat.
Heeft u geen recht op een pro deo advocaat, dan is het toch verstandig om met een juridisch specialist naar uw situatie te kijken. Hoe sneller u een jurist inschakelt, hoe beter uw kansen in de zaak.
