Ontslagrecht

Het ontslagrecht is een gedeelte van het arbeidsrecht dat regelt welke rechten en plichten werknemers en werkgevers hebben bij de uitdiensttreding van een werknemer. Hierna zullen de belangrijkste zaken van het Nederlandse ontslagrecht worden besproken.

Ontslagrecht

Het ontslagrecht is het recht dat regelt hoe werknemers worden ontslagen en hoe ze ontslag kunnen nemen. Over het algemeen regelt het ontslagrecht zaken met betrekking tot de uitdiensttreding van werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Voor werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd geldt over het algemeen dat de arbeidsovereenkomst moet worden uitgediend, tenzij er iets anders in de arbeidsovereenkomst staat.

Voor de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd beschrijft het ontslagrecht dat er drie manieren zijn om uit dienst te treden/ontslag te krijgen of te nemen.

De gemakkelijkste manier voor beide partijen is het ‘ontslag met wederzijds goedvinden’, waar beide partijen aan meewerken. Werkt een van beide partijen niet mee, dan kan er ontbinding van de arbeidsovereenkomst bij de kantonrechter plaatsvinden óf is er een mogelijkheid tot opzegging (via het UWV). Ontslag op staande voet kan ook, hetwelk in het ontslagrecht een variant van ‘opzegging’ is. Deze mogelijkheden zullen hierna worden uitgelegd.

Het ontslagrecht voor ontslag met wederzijds goedvinden

Wanneer er sprake is van ontslag met wederzijds goedvinden, spreken werknemer en werkgever met elkaar af dat de werknemer uit dienst zal treden op een bepaald moment. Beiden zijn het ermee eens, dus met een simpele beëindigingsovereenkomst kan de arbeidsovereenkomst beëindigd worden. Dit kan zowel bij een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd als bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.

Het ontslagrecht geeft niet veel regels voor deze manier van ontslag. Dat is ook niet nodig, aangezien werknemer en werkgever in onderling overleg de regels bepalen. Dat geldt ook voor de eventuele ontslagvergoeding.

Ontbinding van de arbeidsovereenkomst in het ontslagrecht

In het ontslagrecht is ontbinding van de arbeidsovereenkomst een snelle manier om ontslag te nemen of te geven. Ontbinding van de arbeidsovereenkomst verloopt via de kantonrechter.

Het ontslagrecht geeft daarbij expliciet aan dat er een mogelijkheid is voor een ontslagvergoeding. Dit verloopt meestal via de kantonrechtersformule. Wanneer de (voormalig) werknemer of de werkgever het niet eens is met de kantonrechter, heeft hij in de regel pech: het ontslagrecht voorziet niet in een mogelijkheid voor hoger beroep.

Voor meer informatie kan verder worden gelezen in het artikel over ontbinding van de arbeidsovereenkomt.

Opzegging van de arbeidsovereenkomst in het ontslagrecht

Opzegging van de arbeidsovereenkomst is een manier van ontslag waar meer tijd voor nodig is dan voor de bovenstaande ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Het ontslagrecht geeft namelijk een opzegtermijn aan die in acht moet worden genomen. Daarnaast moet de werkgever die ontslag wil geven eerst een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV.

Een ontslagvergoeding zoals bij de ontbinding van de arbeidsovereenkomst is niet standaard bij opzegging van de arbeidsovereenkomst. Eventueel biedt het ontslagrecht wel de mogelijkheid om achteraf een procedure wegens kennelijk onredelijk ontslag op te starten, waarbij wel schadevergoeding geëist kan worden.

Voor meer informatie kan verder worden gelezen in het artikel over opzegging van de arbeidsovereenkomt.

Ontslag op staande voet (‘opzegging’)

Ontslag op staande voet is in het ontslagrecht een speciale vorm van opzegging van de arbeidsovereenkomst. Het komt erop neer dat in sommige gevallen de opzegtermijn niet in acht hoeft te worden genomen. Daarnaast is het niet nodig dat de werkgever voorafgaand toestemming vraagt aan het UWV.

Voor meer informatie kan verder worden gelezen in het artikel over ontslag op staande voet.

Het ontslagrecht ná ontslag

Het ontslagrecht loopt in principe tot het moment waarop ontslag wordt verleend of tot het moment dat de juridische procedure tegen het ontslag is afgerond. Toch kan de wetgeving voor de periode erna wellicht ook nog als ontslagrecht worden gezien.

Zo zal degene die ontslagen is vaak in eerste instantie in de werkloosheidswet (‘de ww’) terechtkomen, waarin hij de eerste maand 75% van zijn laatstverdiende loon krijgt. Daarna krijgt hij nog een aantal maanden 70% van zijn laatstverdiende loon. Het ‘ontslagrecht’ geeft als stelregel voor de duur van de ww is dat er recht is op één maand uitkering per gewerkt jaar met een minimum van drie maanden.

Voor meer informatie kan verder worden gelezen in de artikelen over ww en bijstandsuitkering.

Het nieuwe ontslagrecht

De bovenstaande wijzen van ontslag zijn gebaseerd op het huidige ontslagrecht. Er zitten echter nieuwe ontwikkelingen aan te komen in het ontslagrecht. Het komt er in het algemeen op neer dat arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd meer zekerheid gaan bieden en arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd minder zekerheid. De verschillen tussen ontbinding van de arbeidsovereenkomst en opzegging gaan verdwijnen en er komt één ontslagroute.

De wetgeving voor het nieuwe ontslagrecht is echter nog niet gemaakt en de plannen zijn nog steeds aan verandering onderhevig. Voor meer informatie kan verder worden gelezen in het artikel over het nieuwe ontslagrecht.

Ontslagrecht – Conclusie

Het ontslagrecht is een uitgebreid deelgebied van het recht. Het is voornamelijk belangrijk bij arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd, aangezien arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd meestal niet tussentijds kunnen worden opgezegd.

Volgens het ontslagrecht kunnen arbeidsovereenkomsten eindigen door middel van wederzijds goedvinden, ontbinding en opzegging (waaronder ontslag op staande voet). Met het nieuwe ontslagrecht worden echter flink wat veranderingen doorgevoerd. Wat die veranderingen precies gaan zijn is nog niet helemaal duidelijk.

Wanneer u te maken gaat krijgen (of al heeft) met het ontslagrecht, is het verstandig om uw zaak te laten bekijken door een jurist. Doe dit zo snel mogelijk, hoe eerder hij naar uw zaak kan kijken, hoe groter de kansen op een gunstige uitkomst van de zaak.