Mishandeling en zware mishandeling

Mishandeling betekent letterlijk: het verkeerd behandelen van iemand. Enkel het verkeerd behandelen van iemand (door bijvoorbeeld afspraken niet na te komen) is echter niet voldoende voor een strafrechtelijke veroordeling. Hierover gaat dit artikel: wanneer kan er gesproken worden van mishandeling? Wanneer kan er gesproken worden van zware mishandeling? Welke straffen staan op mishandeling en zware mishandeling?

Mishandeling

De Nederlandse wet geeft geen specifieke definitie voor (eenvoudige) mishandeling, waardoor het niet geheel duidelijk is welke gedragingen onder mishandeling vallen en welke niet. Dit wordt door de jurisprudentie ingevuld.

In zijn algemeen kan worden gezegd dat mishandeling het toebrengen van fysieke schade, verwondingen of pijn bij een ander is. Dat houdt in dat bijvoorbeeld het slaan of schoppen van een ander mishandeling oplevert.

Opzettelijke benadeling van de gezondheid wordt gelijkgesteld met mishandeling. Denk daarbij aan de werkgever die de onwetende werknemer opzettelijk astbestplaten laat zagen zonder bescherming.

Zware mishandeling

Wanneer de mishandeling niet ‘eenvoudig’ is en er opzettelijk zwaar lichamelijk letsel wordt toegebracht, wordt gesproken van zware mishandeling.

Er is sprake van zwaar lichamelijk letsel wanneer er na de mishandeling ziekte zonder uitzicht op volkomen genezing is, wanneer er voortdurende ongeschiktheid voor ambts- of beroepsbezigheden bestaat en wanneer een ongeboren baby wordt gedood (afdrijving of dood van de vrucht).

Zware mishandeling is iets anders dan eenvoudige mishandeling met zwaar lichamelijk letsel. Bij zware mishandeling moet ook de opzet van de dader op dit zwaar lichamelijk letsel gericht zijn. Bij eenvoudige mishandeling met zwaar lichamelijk letsel is de opzet van de dader niet gericht op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, maar is dit wel gebeurd.

Straf mishandeling of zware mishandeling

Aangezien mishandeling en zware mishandeling zowel fysiek als mentaal flinke gevolgen kunnen hebben voor het slachtoffer, staan er flinke maximumstraffen op.

Hierna zullen de gevangenisstraffen worden besproken, maar daarnaast zijn ook andere straffen mogelijk. Dat gaat van geldboetes tot ontzetting van bepaalde rechten. Lees daarover meer in het artikel over straffen.

Gevangenisstraffen voor verschillende vormen van mishandeling

Voor verschillende vormen van het misdrijf mishandeling en voor het misdrijf zware mishandeling kunnen verschillende maximumstraffen worden gegeven. Hierna zullen deze worden besproken:

Eenvoudige mishandeling: 3 jaren;

Eenvoudige mishandeling met zwaar lichamelijk letsel: 4 jaren;

Eenvoudige mishandeling leidend tot de dood: 6 jaren;

Eenvoudige mishandeling met voorbedachten rade: 4 jaren;

Eenvoudige mishandeling met v.r. én zwaar lichamelijk letsel: 6 jaren;

Eenvoudige mishandeling met v.r. leidend tot de dood: 9 jaren;

Zware mishandeling: 12 jaren;

Zware mishandeling leidend tot de dood: 15 jaren.

Verdere strafverzwarende omstandigheden bij mishandeling

Behalve de bovenstaande vormen van mishandeling of zware mishandeling zijn er ook nog een aantal andere bijkomende omstandigheden die zwaarder bestraft worden.

Zo is het vaker plegen van het delict goed voor een hogere maximumstraf wanneer de verschillende delicten niet één voortdurende handeling zijn. De maximumstraf is dan 1/3 hoger.

Daarnaast staat op het plegen van (zware) mishandeling een hogere maximumstraf wanneer het delict wordt gepleegd tegen gezinsleden (vader, moeder, kinderen, levensgezel, echtgenoot). Ook het mishandelen of zwaar mishandelen van een ambtenaar ‘in functie’ (of wanneer de mishandeling met de uitoefening van die functie te maken heeft) levert een hogere maximumstraf op, net als het mishandelen door middel van voor het leven of de gezondheid schadelijke stoffen. In de bovenstaande gevallen is de maximumstraf ook 1/3 hoger.

Ten slotte wordt het plegen van mishandeling of zware mishandeling met een terroristisch oogmerk zwaarder bestraft. De maximumstraf is de helft hoger in dat geval. In het geval van zware mishandeling met terroristisch oogmerk die de dood tot gevolg heeft, kan er zelfs een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd.

Poging tot mishandeling

Poging tot het plegen van een bepaald misdrijf is meestal strafbaar. Mishandeling is echter een uitzondering. Poging tot mishandeling is niet strafbaar.

Daarbij moet wel worden bedacht dat poging tot zware mishandeling wél strafbaar is. Ook poging tot mishandeling die tevens een ander misdrijf (bijvoorbeeld poging tot doodslag) oplevert kan strafbaar zijn.

Poging tot zware mishandeling levert een maximumstraf op die 1/3 lager is dan de bovenstaande straffen.