Als een directeur van een bv niet meer goed functioneert, in conflict raakt met aandeelhouders, commissarissen of mededirecteuren of om een andere reden niet meer bij de bv past, zal hij moeten worden ontslagen. Soms werkt de directeur zelf mee, maar als dat niet zo is, of als u een conflict verwacht, zult u eenzijdig tot ontslag moeten overgaan.
In dit artikel bekijken we het ontslag van een directeur van een bv. We schenken aandacht aan de verschillen tussen directeurs, aan de manier van ontslag en aan de vraag wat de directeur tegen het ontslag kan doen. Dit artikel is zowel interessant voor aandeelhouders, commissarissen of mededirecteuren die een directeur willen ontslaan, als voor de ontslagen directeur zelf.
Welk soort directeur wordt ontslagen?
Bij het ontslaan van een directeur van een bv, gaat de eerste vraag over de precieze positie van de directeur. Er zijn namelijk twee soorten directeuren: de ’titulair directeur’, die enkel directeur van titel is, en de ‘statutair directeur’, die op de in de statuten van de bv genoemde wijze is benoemd (meestal door de aandeelhouders).
De titulair directeur heeft over het algemeen enkel een arbeidsovereenkomst (en soms een managementovereenkomst) met de bv. Om een titulair directeur te ontslaan, is het dan ook voldoende om die arbeidsrechtelijke verhouding of managementverhouding te beëindigen.
De statutair directeur van de bv heeft twee verhoudingen met de bv. Aan de ene kan een arbeidsovereenkomst of managementovereenkomst met de bv en aan de andere kant een vennootschappelijke band. Hij is immers volgens de bepalingen in de statuten gekozen en zal ook op die manier (op een ondernemingsrechtelijk correcte wijze) weer moeten worden ontslagen. Daarnaast moet ook hier de arbeidsrechtelijke verhouding of managementverhouding worden beëindigd.
Hierna zal worden uitgegaan van het ontslag van een titulair directeur of statutair directeur met een arbeidsovereenkomst. Is er in uw specifieke geval geen sprake van een arbeidsovereenkomst, maar van een managementovereenkomst, dan helpen we u graag met advies op maat.
Directeur van een bv ontslaan – Arbeidsrechtelijk
Titulair directeur ontslaan
De arbeidsrechtelijke manier van het ontslaan van een titulair directeur van een bv wijkt in beginsel niet af van de manier van ontslag van een gewone werknemer.
Dat wil zeggen: er moet een redelijke grond voor ontslag zijn en herplaatsing mag niet mogelijk zijn. Bij opzegging van de arbeidsovereenkomst zal toestemming moeten worden gevraagd van de betreffende directeur. Geeft hij deze toestemming niet, dan moet men zich, afhankelijk van de ontslagreden, verlaten op het oordeel van het UWV of van de rechter.
Uiteraard moet er tevens worden bekeken of er geen sprake is van opzegverboden, zoals bijvoorbeeld ziekte. Is dat het geval, dan zal opzegging niet mogelijk zijn en ontbinding (behoudens uitzonderingen) ook niet.
Statutair directeur ontslaan
Het arbeidsrechtelijk ontslaan van een directeur die statutair directeur is, zit enigszins anders in elkaar. Hier geldt de preventieve ontslagtoets niet: de statutair directeur hoeft niet voor zijn instemming te worden gevraagd voordat kan worden opgezegd.
In beginsel kan dus worden volstaan met een simpele opzegging met inachtneming van de opzegtermijn bij het ontslag van een de statutair directeur.
Van belang is hier wel, dat opzegverboden roet in het eten kunnen gooien. Is de betreffende statutair directeur ziek of is er een ander opzegverbod van toepassing, dan zal de bv zich daaraan moeten houden. Zo kan het voorkomen dat de ondernemingsrechtelijke band is doorgesneden, maar de arbeidsrechtelijke band nog niet. Daaruit kunnen veel vragen ontstaan, bijvoorbeeld over de verschuldigdheid van een directeurssalaris aan deze oud-directeur (wel werknemer).
Het is essentieel om in dergelijke gevallen de hulp van een jurist in te schakelen. De betreffende materie is namelijk erg complex en de van toepassing zijnde rechtspraak is aan verandering onderhevig.
Directeur van een bv ontslaan – Ondernemingsrechtelijk
Het ontslaan van een titulair directeur is een puur arbeidsrechtelijke kwestie. Het ontslaan van een statutair directeur van een bv heeft echter ook ondernemingsrechtelijke (ook wel ‘vennootschappelijke’) voeten in de aarde.
Zo zal het ontslaan van de directeur van de bv moeten plaatsvinden door het bevoegde orgaan. Over het algemeen zal dat de algemene vergadering van aandeelhouders zijn, maar ook bijvoorbeeld de raad van commissarissen of (enkel) de prioriteitsaandeelhouder(s) kunnen hiertoe bevoegd zijn in bepaalde gevallen.
Soms zal een directeur van een bv ontslaan simpelweg een formaliteit zijn. Denk aan de situatie dat er slechts één aandeelhouder is. Toch is het dan ook goed om de directeur te horen over zijn eigen ontslag én hem in de gelegenheid te stellen om advies hierover uit te brengen. Wordt dat niet correct gedaan, dan zal de directeur zich op nietigheid van het ontslag beroepen.
Ten slotte is van belang, dat bovenstaand de wettelijke regels rondom het ontslag van een directeur van een bv zijn. Het kan echter zo zijn, dat er nog aanvullende regels zijn, bijvoorbeeld uit de statuten. Ook kan het zo zijn, dat er bijvoorbeeld door een aandeelhoudersovereenkomst beperkingen worden opgelegd (de directeur van de bv kan dan wel ontslagen worden, maar dat levert wanprestatie op).
Wat kan de door de bv ontslagen directeur doen?
Een directeur van een bv ontslaan is niet altijd even gemakkelijk. Dat heeft voor de ontslagen directeur natuurlijk een aantal voordelen.
Zo kan de directeur zich op zijn vennootschappelijke bescherming beroepen. Uiteraard moet hij dan een zoektocht starten in de wet en in de statuten om te bekijken of zijn ontslag wel rechtsgeldig is gegeven. Is dat niet het geval, dan is hij in elk geval vennootschappelijk nog in dienst.
Arbeidsrechtelijk kan hij ook een en ander aanvoeren. Ondanks dat er géén preventieve ontslagtoets is (en dus niet eerst naar UWV of rechter gegaan moet worden als de directeur niet akkoord is, tenzij het uiteraard een titulair directeur betreft, dan is die toets er wél), kan er wel eventueel een beroep worden gedaan op ontslagverboden.
Bij een titulair directeur kan herstel van de arbeidsovereenkomst worden gevraagd bij de rechter. Bij een statutair directeur is dat niet mogelijk.
Ten slotte kan de ontslagen directeur proberen om een vergoeding te verkrijgen bij de rechter. Er moet dan sprake zijn van het niet naleven van de wettelijke verplichtingen door de bv (bijvoorbeeld omdat er geen redelijke grond voor ontslag was), of er moet sprake zijn van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten.
Bent u directeur en is er sprake van (dreigend) ontslag, dan is het altijd verstandig om een jurist in de arm te nemen. Het normale arbeidsrecht is al complex, maar het (arbeids)recht voor directeurs is nog veel complexer. Professionele juridische hulp is vrijwel altijd essentieel.
Directeur van BV ontslaan – Conclusie
Het ontslaan van een directeur van een bv is niet altijd even gemakkelijk. Bij een titulair directeur moet aansluiting worden gezocht bij het normale arbeidsrecht, maar bij een statutair directeur gelden extra regels en zijn niet alle regels rondom het gewone arbeidsrecht van toepassing.
De complexiteit van het ontslaan van een directeur van een bv kan groot zijn. Daarnaast zijn de belangen van zowel de bv, als van de directeur, vrijwel altijd aanzienlijk. Om die reden is het verstandig om al zo vroeg mogelijk in het proces een jurist in te schakelen, zeker indien er een conflict dreigt.
